Γιώργος Μπούτλας: Ιχνηλατώντας τη Βία στα έργα μου/ Β. Πολυχρονιάδης: Από τον ρεαλισμό στην αφαίρεση
Auditorium της Βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών
Με αφορμή κύκλο συζητήσεων για τη ΒΙΑ, δύο εικαστικοί, ο Γιώργος Μπούτλας και ο Βασίλης Πολυχρονιάδης εκθέτουν τα έργα τους στον εκθεσιακό χώρο του auditorium της Βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών.
“Μια κρίσιμη βίαιη στιγμή είναι η ιστορική εποχή μας ετούτη, ένας κόσμος γκρεμίζεται, ένας άλλος δεν έχει ακόμα γεννηθεί. Η εποχή μας δεν είναι στιγμή ισορρόπησης, οπόταν η ευγένεια, ο συμβιβασμός, η ειρήνη, η αγάπη θα ‘τανε γόνιμες αρετές.
Ζούμε την φοβερή έφοδο, δρασκελίζουμε τους οχτρούς, δρασκελίζουμε τους φίλους που παραπομένουν, κιντυνεύουμε μέσα στο χάος, πνιγόμαστε. Δε χωρούμε πια στις παλιές αρετές κι ελπίδες, στις παλιές θεωρίες και πράξεις….»
‘Ισως ο γιατρός και εικαστικός Γιώργος Μπούτλας να είχε κατά νου τον Καζαντζάκη όταν επιχειρούσε με το πινέλο του και τα πολύτιμα υλικά της τέχνης του να απεικονίζει τη βία που σήμερα βιώνουμε ομαδικά ως κοινωνία αλλά και μεμονωμένα ο καθένας από μας. Και δεν είναι μόνον η αρχή ενός πολέμου, η διάρκειά του, το φριχτό αποτέλεσμά του. Όχι, είναι και η ενδοοικογενειακή βία, η βία στα σχολεία, στους σκοτεινούς δρόμους μιας πόλης που απασχολούν τον καλλιτέχνη.
Προσκεκλημένη, λοιπόν, του αυτοδίδακτου εικαστικού και φίλου γιατρού Γιώργου Μπούτλα βρέθηκα προ ημερών στη βιβλιοθήκη της Φιλοσοφικής Σχολής της Αθήνας, θέλοντας να δω από κοντά τις νέες καλλιτεχνικές δημιουργίες του Γιώργου. 
Δεν είναι τυχαίο ότι η έκθεση συνυπήρξε με ημερίδα για τη βία που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής όπου εκεί μεταξύ άλλων συζητήθηκε και η Ηθική του Πολέμου. Θεωρώ λοιπόν ότι στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να τοποθετήσω τους δύο τελευταίους πίνακες του, όπου απεικονίζεται ένα τοπίο ήρεμο με κινούμενα ήσυχα στάχυα και στην άκρη ένας αυστηρός άνθρωπος, εν δυνάμει δικτάτορας που επιβουλεύεται τη γη και το χωριό μπροστά του. Ο θεατής αυτού του πίνακα θα μπορούσε να κάνει μόνος του συνειρμούς και να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα, πριν περάσει στον αμέσως επόμενο πίνακα όπου με φόβο και ανείπωτη θλίψη θα παρακολουθήσει ή θα μετρήσει τα πτώματα της βίας του πολέμου. Γυμνά, ημίγυμνα, με ένα σεντόνι για να καλυφθεί το βιασμένο σώμα. Σιωπή μπροστά στη φρίκη, αλλά και ελπίδα ότι αυτός ο κόσμος έχει ακόμη περιθώρια να ανατρέψει τέτοιες εικόνες.
Ο ίδιος ο Γιώργος Μπούτλας περιγράφει ως εξής τον πίνακα: «Μια εικόνα ενός ομαδικού τάφου, ανώνυμου, ανιστορικού, διαρκώς επανερχόμενου ως η απόλυτη φρίκη. Τα πρόσωπα και τα σώματα δάνεια από πραγματικές φωτογραφίες. Ένα λερό άσπρο ύφασμα, καλύπτει τους νεκρούς. Το τοπίο δυσοίωνο αλλά απαθές, η Άνοιξη θα έρθει ξανά παρά την καταστροφή και ίσως εξαιτίας της. (Τίτλος In Bello απο τον διεθνή όρο της ηθικής του πολέμου Jus in bello- Δίκαιο κατά τον πόλεμο, το οποίο καλύπτει τα εγκλήματα πολέμου και μέρος των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, 120 Χ56, μικτή τεχνική, λάδια και ακρυλικά σε ξύλο με κολάζ κομματιών υφάσματος)»
Η πρόσκληση να συμμετέχει σε μια έκθεση με έργα του στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, η οποία συνοδεύει μια σειρά φιλοσοφικών διαλέξεων με θέμα τη βία, τον παρακίνησε σε μια ενδοσκοπική εικαστική κίνηση αναδρομικής ιχνηλάτησής της σε παλαιότερα έργα του, αλλά και στη δημιουργία κάποιων νέων έργων με τη συγκεκριμένη θεματική.
Στην έκθεση αυτή με τίτλο «Ιχνηλατώντας τη βία», ανακαλύπτουμε ως θεατές, μια εικαστική βιαιότητα των μέσων που χρησιμοποιούνται, η οποία υποβόσκει, κάποιες φορές ως ιδιαίτερη εικαστική απόδοση παλιών φωτογραφιών, άλλοτε εσωτερικών χώρων που διαρρηγνύονται από μια έξωθεν εισβολή ή ακόμη χρήσης ετερόκλητων υλικών, έντονων χρωμάτων και παραμορφωμένων σωμάτων.
Όλα αυτά, επιθετικά στοιχεία σε πρώτη ανάγνωση, παραμένουν ωστόσο προσηλωμένα σε ένα ακλόνητο ανθρωποκεντρισμό. Τα έργα που εκτίθενται διατρέχουν όλη την εικαστική πορεία του, και εκτός από τα τελευταία που έχουν δημιουργηθεί προγραμματικά με θέμα τη βία, πολλά έχουν εκτεθεί σε προηγούμενες εκθέσεις του.
ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ: Εδώ παρατηρούμε πώς ο εικαστικός Γιώργος Μπούτλας με αφορμή μια παλιά, κλασσική εκείνης της εποχής οικογενειακή φωτογραφία αναζητά τη βία στη δική του απεικόνιση. Υπάρχει άραγε βία; Πιθανότατα ναι για τα σημερινά δεδομένα. Η γυναίκα στη φωτογραφία είναι υπό τη σκιά των αντρικών μορφών. Η εικαστική μεταγραφή της απελευθερώνει την υπόρρητη βία.
Η έκθεση “From Realism to Abstraction, 2015-2023”, είναι μια γιορτή καλλιτεχνικής εξερεύνησης και αναζήτησης. Μέσα από τη δημιουργική του διαδρομή, ο Βασίλης Πολυχρονιάδης ξεπερνά τα όρια της αναπαράστασης και αμφισβητεί τις παραδοσιακές έννοιες της πραγματικότητας. Η έκθεση προσκαλεί τους θεατές να εξερευνήσουν τις αχαρτογράφητες περιοχές της καλλιτεχνικής του διαδικασίας, με έργα από την πρώιμη σειρά του “Possible Worlds” έως την τελευταία του σειρά “Abstract Aesthetics”.
Στη σειρά “Possible Worlds”, ο Πολυχρονιάδης καλεί τον θεατή να αναλογιστεί τις δυνατότητες εναλλακτικών κόσμων, προσκαλώντας τον σε μια φανταστική σφαίρα που αμφισβητεί τους περιορισμούς της πραγματικότητάς μας. Στη “Narratives”, διερευνά τη δύναμη των αφηγημάτων μέσα από ρεαλιστικές απεικονίσεις διαφόρων θεμάτων. Η σειρά δείχνει πώς τα αφηγήματα διαμορφώνουν την κατανόησή μας για τον κόσμο γύρω μας, ακόμα κι όταν μπορεί να μην υπάρχουν στην πραγματικότητα. Οι προσωπικές του εμπειρίες κατά την περίοδο της κατάρρευσης των Δίδυμων Πύργων στη Νέα Υόρκη, ενέπνευσαν τη σειρά “Monuments of Nothingness”, η οποία υπογραμμίζει την ιδέα ότι η αλήθεια μπορεί συχνά να βρεθεί στα πιο απροσδόκητα μέρη.
Για όσους θέλουν να επισκεφθούν τον εκθεσιακό χώρο της Βιβλιοθήκης Φιλοσοφικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νικολάου Πολίτη, Ζωγράφου 15772, το ωράριο είναι καθημερινά 9πμ-6μμ, με προσέλευση στο θυρωρείο της βιβλιοθήκης τηλ. 2107277687έως 31/5/23.
Γράφει ο Γιώργος Μπούτλας για την έκθεση
Ιχνηλατώντας τη βία
Η πρόσκληση να συμμετέχω σε μια έκθεση με έργα μου στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών η οποία θα συνοδεύει μια σειρά φιλοσοφικών διαλέξεων με θέμα τη βία, με παρακίνησε σε μια ενδοσκοπική εικαστική κίνηση αναδρομικής ιχνηλάτησής της σε παλαιότερα έργα μου αλλά και στη δημιουργία κάποιων νέων έργων με τη συγκεκριμένη θεματική. Πέρα από τα προγραμματικά έργα, στα παλαιότερα ανακαλύπτω ως θεατής εκ των υστέρων, μια εικαστική βία των μέσων που χρησιμοποιούνται, η οποία υποβόσκει, κάποιες φορές ως ιδιαίτερη εικαστική απόδοση παλιών φωτογραφιών, άλλοτε εσωτερικών χώρων που διαρρηγνύονται από μια έξωθεν εισβολή ή ακόμη χρήσης ετερόκλητων υλικών, έντονων χρωμάτων και παραμορφωμένων σωμάτων. Όλα αυτά, επιθετικά στοιχεία σε πρώτη ανάγνωση, παραμένουν ωστόσο προσηλωμένα σε ένα ακλόνητο ανθρωποκεντρισμό. Τα έργα που εκτίθενται διατρέχουν όλη την εικαστική πορεία μου, και πολλά έχουν εκτεθεί σε προηγούμενες εκθέσεις μου, κυρίως τις ατομικές «Αρμολογήματα» του 2010 και «Hotel Rex» του 2016.
Για το έργο μου έχουν γράψει:
Ονειρικά και αινιγματικά με ποιητική εσωστρέφεια και υπόγεια δύναμη, τα εξπρεσιονιστικά έργα του Γιώργου Μπούτλα αποτελούν ένα ιδιαίτερο σύμπαν. Στέκεται κανείς απέναντί τους υπό την επήρεια του έντονου συμβολισμού τους, στα όρια του παραμυθιού και της αλληγορίας.
Νίκος Βατόπουλος, δημοσιογράφος, συγγραφέας.
Η άκρως ανθρωποκεντρική εικαστική κατάθεση του Γιώργου Μπούτλα κινείται ευέλικτα από το διάφανο όνειρο και την ποιητικότητα έως μια υποβλητική εσωστρέφεια, σχεδόν καφκική. Τα πορτραίτα, μεμονωμένα ή ομαδικά, που μας εμπιστεύεται, είναι αινιγματικά και ανοίκεια, γι’ αυτό και τόσο γοητευτικά. Στις φτερωτές μορφές του, ανάμεσα σε ερωτιδείς και αγγέλους, σωματοποιούνται ερμηνευτικά διλήμματα.
Χρήστος Μπουλώτης, αρχαιολόγος – συγγραφέας.
Ο Γιώργος Μπούτλας, χειρουργός ορθοπεδικός, γνώστης του ευάλωτου ανθρωπίνου σώματος, με την ζωγραφική του επίδοση, διαπερνά σε βάθος την συναισθηματική του προσέγγιση με το κοινωνικό όν, δια μέσου της ενόρασης της τέχνης. Η επιστημονική του εμπειρία, ιδίως στο σώμα ερμηνεύει ίσως την ελεύθερη, σταθερή, κατακτημένη σχεδιαστική του χάραξη. Η κλίση του στην λογοτεχνία, η στροφή του προς την φιλοσοφία, συμπορευτικά βοήθησαν στην εσωτερική ωρίμανση του ταλέντου και της προσωπικότητάς του.
Ντιάνα Αντωνακάτου, ζωγράφος, συγγραφέας.
Ο κύκλος των συζητήσεων έχει σχεδόν ολοκληρωθεί.Μένει μόνον ένας κύκλος, πολύ επίκαιρος, τη Δεύτερα στις είκοσι τέσσερις Απριλίου. Βία εναντίον στα ζώα και θεσμικές παρεμβάσεις.
