Θα μπορούσε το 20ετές fix της Γαλλίας να λύσει την κρίση των ενυπόθηκων δανείων μας;
Carol Lewis The Sunday Times
“Πρέπει να μοιάσουμε περισσότερο στους Γάλλους”, είπε ο φίλος μου. Πίνοντας ροζέ εκείνη τη στιγμή, ήμουν διατεθειμένη να συμφωνήσω. “Τα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων τους είναι καθορισμένα για τη διάρκεια και αποπληρώνεις μεγαλύτερο μέρος του κεφαλαίου νωρίτερα. Είναι ένα καλύτερο σύστημα”, πρόσθεσε.
Με την Τράπεζα της Αγγλίας να αυξάνει πιθανότητα σύντομα το βασικό επιτόκιο από 4,5% σε 4,75% η υπόθεση της Γαλλίας ακούγεται ελκυστική.
Ωστόσο, το επιτόκιο της Τράπεζας της Γαλλίας αυξήθηκε από 3,75% τον Μάιο σε 4% νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Λίγο φθηνότερο, αλλά όχι μαζικά.
Επί του παρόντος, υπάρχουν στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου στη Γαλλία για περίπου 4 τοις εκατό αν είστε κάτοικος Γαλλίας και 4,25 τοις εκατό έως 5 τοις εκατό αν είστε κάτοικος εξωτερικού.
Τα επιτόκια αυτά τείνουν να είναι σταθερά για την 20-25ετή διάρκεια του ενυπόθηκου δανείου, πράγμα που είναι πολύ καλό αν καταφέρετε να κλειδώσετε μια ευνοϊκή συμφωνία καθώς τα επιτόκια αυξάνονται κι όταν πέφτουν δεν πέφτουν πολύ.
Πρόκειται για μια σταθερότητα που πολλοί Βρετανοί θα ζήλευαν καθώς αγωνίζονται απεγνωσμένα, για άλλη μια φορά, να καθορίσουν τα επιτόκιά τους – μια διετής σταθεροποίηση φτάνει τώρα σχεδόν στο 6%.
Για λόγους σύγκρισης, μπορείτε να πάρετε ένα 20ετές στεγαστικό δάνειο σταθερού επιτοκίου στη Βρετανία με 5,59-6,23%, σε σύγκριση με 4,25-5,25% στη Γαλλία, σύμφωνα με τη Miranda John, διευθύντρια διεθνούς χρηματοδότησης ακινήτων στο μεσίτη SPF Private Clients. Αν και ειλικρινά θα πρότεινα να έχετε πιει πολύ ροζέ αν σκέφτεστε να στεριώσετε για 20 χρόνια στο Ηνωμένο Βασίλειο αυτή τη στιγμή.
Ωστόσο, χθες το Ίδρυμα Resolution Foundation δήλωσε ότι μας περιμένει περισσότερος πόνος, με το επιτόκιο της Τράπεζας να αναμένεται να κορυφωθεί σχεδόν στο 6% στα μέσα του 2024 και το μέσο διετές fixing να φτάσει το 6,25% αργότερα φέτος και να μην πέσει κάτω από το 4,5% μέχρι το τέλος του 2027.
Σε δελτίο Τύπου της δεξαμενής σκέψης αναφέρεται ότι: “Η φετινή αύξηση των επιτοκίων πρόκειται να αυξήσει το κόστος ενός τυπικού στεγαστικού δανείου κατά 3% του εισοδήματος του τυπικού νοικοκυριού φέτος [2.900 λίρες ετησίως] – ακόμη περισσότερο από [την] αύξηση κατά 2,4% το 1989”.
Για όσους από εσάς μπείτε στον πειρασμό να ανταπαντήσετε με το “τότε τα επιτόκια του 15% ήταν συνηθισμένα”, ο Neal Hudson, ανεξάρτητος αναλυτής ακινήτων, υπολόγισε ότι το 6% σήμερα είναι το ισοδύναμο του 13% στα τέλη της δεκαετίας του ’80/αρχές της δεκαετίας του ’90.
Αυτό συμβαίνει για τον απλούστατο λόγο ότι οι τιμές των κατοικιών δεν έχουν συμβαδίσει με τους μισθούς – τα τελευταία κυβερνητικά στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι κατά έτος έως τον Σεπτέμβριο του 2022 ο μέσος όρος των αποδοχών προς τις τιμές των κατοικιών ήταν 8,3 στην Αγγλία- 3,5 το 1997 – οπότε έχουμε μεγαλύτερα στεγαστικά δάνεια και μικρότερα εισοδήματα.
Νιώθουμε τον πόνο σαν να είναι το 1989.
Εάν λοιπόν η μετεγκατάσταση στη Γαλλία δεν αποτελεί επιλογή, τι μπορείτε να κάνετε;
Εάν το σταθερό σας επιτόκιο λήγει μέσα στους επόμενους έξι μήνες, τότε προσπαθήστε να το ξανακαθορίσετε το συντομότερο δυνατό (μπορείτε πάντα να επαναδιαπραγματευτείτε εάν τα επιτόκια μειωθούν), και όσοι έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν παραπάνω από τις μηνιαίες δόσεις τους, θα πρέπει να το κάνουν – ακόμη και αν είναι μόνο 50 λίρες το μήνα παραπάνω.
Εν τω μεταξύ, φήμες κυκλοφορούν για κυβερνητική παρέμβαση: ο Ed Davey, ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, έχει αναφερθεί σε πακέτα διάσωσης, τύπου ενέργειας. Ακόμη και με τις γενικές εκλογές να πλησιάζουν, μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να είναι επικίνδυνη, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά του πληθωρισμού, στηρίζοντας τις τιμές των κατοικιών και ενδεχομένως ενισχύοντας την ανισότητα.
Αντ’ αυτού, πρέπει να παρηγορηθούμε με τη σκέψη ότι δεν είμαστε μόνοι. Στη Νέα Ζηλανδία το τραπεζικό επιτόκιο είναι τώρα 5,5% και στις ΗΠΑ είναι 5,25%, και καταφέραμε να αποφύγουμε την ύφεση (μέχρι στιγμής).
Η κυβέρνηση μπορεί να έχει λίγα πράγματα που μπορεί να κάνει πρακτικά, αλλά οι τράπεζες θα πρέπει να παροτρύνονται να βοηθήσουν περισσότερο, προσφέροντας όρους μόνο για τόκους, διακοπές πληρωμών στεγαστικών δανείων και επιμήκυνση της διάρκειας ζωής των δανείων.
Στη Γαλλία μπορείτε να πάρετε στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο που συνδέεται με το επιτόκιο που πληρώνουν οι τράπεζες για να δανειστούν – το διατραπεζικό επιτόκιο ευρώ (Euribor) – ωστόσο, οι μηνιαίες αποπληρωμές συνήθως δεν αυξάνονται αν, όπως συμβαίνει τώρα, το επιτόκιο αυξηθεί – αντίθετα, οι διάρκειες των στεγαστικών δανείων επιμηκυνθούν. Κάτι από το οποίο θα μπορούσαμε να διδαχθούμε ίσως;
Η μετάβαση σε ένα σύστημα όπως το γαλλικό θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην οικονομική προσιτότητα, διότι στη Γαλλία, αντί να εξετάζεται το πολλαπλάσιο του εισοδήματος, δεν μπορείτε να έχετε πάνω από το 35% του εισοδήματός σας σε χρέη, συμπεριλαμβανομένων των δανείων και των υποθηκών.
Επίσης, η μεταβίβαση υποθήκης και η ανάληψη ιδίων κεφαλαίων είναι σπάνια – το σπίτι σας δεν είναι κουμπαράς.
Ωστόσο, οι Γάλλοι σίγουρα δεν βλέπουν το σύστημά τους ως la vie en rose: το περασμένο καλοκαίρι η αγορά ενυπόθηκων δανείων σχεδόν σταμάτησε όταν το ποσό που επιτρεπόταν στις τράπεζες να χρεώνουν ως τόκο καθορίστηκε από την Τράπεζα της Γαλλίας πολύ χαμηλότερα από το επιτόκιο που πλήρωναν οι τράπεζες για να δανειστούν τα χρήματα – αμέσως σταμάτησαν να δανείζουν και οι μεσίτες εισέβαλαν….στην εθνική τράπεζα.
“Αν μιλήσετε με κάποιον που πήρε στεγαστικό δάνειο τα τελευταία χρόνια, θα πλέξει το εγκώμιο του γαλλικού συστήματος στεγαστικών δανείων. Μιλήστε με κάποιον που προσπαθεί να πάρει σήμερα και θα είναι μια πολύ διαφορετική ιστορία”, λέει ο John.
Ακούγεται οικείο.