Ο Αρμάν Σαλντίν ήταν παιδί του πολέμου στη Βοσνία. Σκοτώθηκε κυνηγώντας την είδηση στο πολεμικό μέτωπο της Ουκρανίας
Ο Αρμάν Σολντίν ήταν παιδί του πολέμου. Σε ηλικία ενός έτους η μητέρα του τον μετέφερε με ανθρωπιστική πτήση από το σπίτι τους στο κατεστραμμένο από τον πόλεμο Σαράγεβο στη Γαλλία.
Μια άλλη σύγκρουση στοίχισε τη ζωή του δημοσιογράφου του AFP στην Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα, όταν σκοτώθηκε από ρουκέτα κοντά στο Μπαχμούτ.
Ωστόσο, τα πράγματα που αναφέρονται ξανά και ξανά όταν οι άνθρωποι μιλούν γι’ αυτόν είναι το χαμόγελό του, το μεταδοτικό του χιούμορ και η βαθιά του ανθρωπιά. Στα 32 του χρόνια, ο Αρμάν άγγιξε πάρα πολλές καρδιές.
Τον επαινούσαν ιδιαίτερα για το θάρρος και τον επαγγελματισμό του. Πέρασε τις τελευταίες του ημέρες όχι μόνο απεικονίζοντας την ένταση των μαχών στην Ουκρανία, αλλά και την ευαλωτότητα των απλών ανθρώπων που σπάνια βλέπεις στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, οι οποίοι ζουν υπό συνεχή απειλή.
Στο πληγωμένο από τις βόμβες Σιβέρσκ, ο Aρμάν ακολούθησε τον Ολεκσαντρ, ηλεκτροσυγκολλητή που παρέδιδε ψωμί με ένα μοτοποδήλατο σε απομονωμένους ηλικιωμένους κοντά στη γραμμή του μετώπου. Πέρασε μια νύχτα σε ένα νοσοκομείο κοντά στο Μπαχμούτ με Ουκρανούς στρατιώτες που τραυματίστηκαν στη μακρύτερη και πιο αιματηρή μάχη του πολέμου. Την 1η Μαΐου, έγραψε στο Twitter για τον “απόλυτο τρόμο” του όταν μια ομοβροντία ρωσικών ρουκετών προσγειώθηκε κοντά σε αυτόν και μια μικρή ομάδα του AFP.
Ο πανικός, η καταστροφή και ο θάνατος που κάλυψε στην Ουκρανία επισκέφθηκαν και τη Βοσνία από την οποία έφυγε στην αγκαλιά της μητέρας του. Η Οκσάνα Σόλτιν και ο Aρμάν πέταξαν στο Παρίσι με γαλλικό στρατιωτικό αεροσκάφος μαζί με περίπου 100 άλλες μητέρες και παιδιά από τη Βοσνία στις 25 Απριλίου 1992, με αερομεταφορά από τον Μπερνάρ Κουσνέρ, ιδρυτή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, ο οποίος θα γινόταν αργότερα υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας.
“Οι οβίδες είχαν διαλύσει τη σκάλα του σπιτιού μας στο Σεράγεβο”, θυμάται η Oκσάνα. “Κατάφερα να μπω στο αεροπλάνο και καθόμουν στο πάτωμα με τον Αρμάν στην αγκαλιά μου καθ’ όλη τη διάρκεια της πτήσης. Ο Κουσνέρ καθόταν κοντά μας”.
Τηλεοπτικά πλάνα της εποχής τους δείχνουν να φτάνουν στο αεροδρόμιο Orly του Παρισιού. Ο Αρμάν είχε τότε ξανθά σγουρά μαλλιά. Θα περνούσαν έξι χρόνια πριν επιστρέψουν στη Βοσνία, όταν η αιματηρή εθνοτική σύγκρουση τελικά καταλάγιασε.
“Το Σαράγεβο ήταν κατεστραμμένο”, θυμάται ο φίλος του Αρμάν, Αλντίν Σούλιεβιτς. Οι δύο τους έγιναν φίλοι για μια ζωή στις 2 Σεπτεμβρίου 1998, όταν κάθισαν ο ένας δίπλα στον άλλο στο δημοτικό σχολείο – και δεν έχασαν ποτέ την επαφή τους ακόμη και όταν ο Αρμάν επέστρεψε στη Γαλλία το 2002 μετά τον χωρισμό των γονιών του. “Ο Αρμάν μας έκανε συνέχεια ερωτήσεις. Είχαμε την ίδια ηλικία, αλλά το μυαλό του ήταν ενός ωριμότερου ατόμου”, δήλωσε ο Aldin.
Η Oκσάνα και τα τρία παιδιά της – η Ενα, η μεγαλύτερη, ο Aρμάν και ο Σβεν ο μικρότερος – μετακόμισαν στη Βρετάνη, στη βορειοδυτική Γαλλία. “Περάσαμε μια δοκιμαστική περίοδο χωρίς ρίζες. Βρεθήκαμε στον πάτο του σωρού ως πρόσφυγες. Γι’ αυτό η οικογένειά μας είναι τόσο δεμένη, γι’ αυτό μιλάμε κάθε μέρα”, δήλωσε ο Σβεν, 26 ετών. Έβλεπε τον μεγαλύτερο αδελφό του ως “ανίκητο”, “ένα είδωλο… το πιο σημαντικό πρόσωπο στη ζωή μου”.
Κάθε καλοκαίρι, τα παιδιά επέστρεφαν στη Βοσνία για να δουν τον πατέρα τους, ο οποίος ήταν γνωστός δημοσιογράφος. “Ο Αρμάν ήταν Γάλλος, αλλά η Βοσνία ήταν στην καρδιά του”, είπε ο φίλος του Αλντίν. Πιστεύει ότι ο πόλεμος εκεί “έπαιξε ρόλο” στην επιθυμία του να καλύψει τις μάχες στην Ουκρανία.
Σε ηλικία μόλις 11 ετών, ο Αρμάν έπαιζε γράφοντας ειδήσεις στο δωμάτιό του στη δυτική γαλλική πόλη Ρεν, θυμάται η μητέρα του. Πέντε χρόνια αργότερα ο έφηβος ανέβασε στο YouTube μια συλλογή από βασανιστικές εικόνες με τίτλο “Το Σαράγεβο στον πόλεμο”, με μουσική υπόκρουση το θλιβερό “Adagio” του Ιταλού συνθέτη Tomaso Albinoni.
“Ο Αρμάν μπορεί να μην είχε δεσμούς με την Ουκρανία, αλλά επέλεξε να πάει εκεί γιατί ήθελε να γίνει χρήσιμος. Ήθελε να αναζητήσει την αλήθεια”, δήλωσε η Οξάνα, καθηγήτρια φιλοσοφίας και κοινωνιολογίας.
Όπως πολλοί Γάλλοι έφηβοι, ο Αρμάν ήταν τρελός για το ποδόσφαιρο και ήταν αρκετά καλός ώστε να παίξει στην ομάδα νέων της κορυφαίας γαλλικής ομάδας Stade Rennais από το 2006 έως το 2008 – εγκαταλείποντας μόνο την επαγγελματική καριέρα λόγω τραυματισμών στο γόνατο. “Το ποδόσφαιρο ήταν ένα μεγάλο μέρος της ζωής του”, δήλωσε ο αδελφός του Sven. “Ήταν εξαιρετικά καλός, εξαιρετικά ταλαντούχος. Είχε το κάτι παραπάνω”.
Ο Αρμάν σπούδασε στο Λονδίνο, τη Λυών και το Σαράγεβο, προτού εξασφαλίσει μια θέση πρακτικής άσκησης στο γραφείο του AFP στη Ρώμη το 2015. Μέχρι τότε μιλούσε επίσης άπταιστα αγγλικά και ιταλικά.
Η δημοσιογράφος Sonia Logre τον θυμάται ως “έναν ονειρεμένο ασκούμενο”. “Ήθελε να κάνει τα πάντα, να δει τα πάντα, να γνωρίσει τα πάντα. Ήθελε να μάθει, είχε την επιθυμία να ανακαλύψει την Ιταλία και μια βαθιά αγάπη για τη ζωή”. “Έλαμπε συνέχεια”, δήλωσε ο πρώην αθλητικός ανταποκριτής του AFP στη Ρώμη, Emmanuel Barranguet. “Χαμογελούσε ακόμη και όταν έπαιζε ποδόσφαιρο”.
Ο Αρμάν προσλήφθηκε από το AFP στο Λονδίνο την ίδια χρονιά, όπου εκτός δουλειάς και καλύπτοντας το Brexit “διασκέδαζε από την Παρασκευή το βράδυ έως την Κυριακή” με μια στενή ομάδα φίλων, δήλωσε η φίλη του Νταϊάν Ντούπρ. Ο νεαρός δημοσιογράφος ήταν ωστόσο απογοητευμένος επειδή “δεν βρισκόταν αρκετά έξω στο πεδίο”, πρόσθεσε η ίδια. Παράλληλα με τη δουλειά του στο AFP, ο Αρμάν έγινε από το 2019 αθλητικός ανταποκριτής στο Ηνωμένο Βασίλειο για το γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι Canal+, όπου ο αναπληρωτής αθλητικός συντάκτης David Barouh θυμήθηκε το χαμόγελό του και μια “άγρια γοητεία” που σήμαινε ότι “όλοι τον αγαπούσαν”.
Αργότερα, κάθε φορά που ο Αρμάν επέστρεφε από την Ουκρανία, γλιστρούσε αμέσως πίσω στον προνομιούχο κόσμο της Premier League και του άψογου χλοοτάπητα – μέρες μετά τον βομβαρδισμό του. “Ίσως ήταν σαν να αναπνέει”, αναρωτήθηκε ο Barouh.
Ο Αρμάν βρισκόταν ήδη στην Ουκρανία όταν η Ρωσία εισέβαλε τον Φεβρουάριο του 2022. Είχε προσφερθεί εθελοντικά να είναι από τους πρώτους ειδικούς ανταποκριτές του AFP που στάλθηκαν εκεί – όπως ακριβώς είχε προσφερθεί εθελοντικά να καλύψει τους πρώτους θανατηφόρους μήνες της επιδημίας Covid-19 στην Ευρώπη, στην Ιταλία.
Ο φωτογράφος του AFP Ντιμ. Ντιλκόφ συνάντησε τον Arman στις 24 Φεβρουαρίου, την ημέρα της ρωσικής εισβολής. “Πήγαμε μαζί στην Ουκρανία”, είπε ο Βούλγαρος, χαιρετίζοντας τον “ηλιόλουστο” χαρακτήρα του συναδέλφου του και την “επιθυμία του να είναι ο πρώτος στο έδαφος”. Ο Αρμάν επέστρεφε τακτικά σε αποστολές πριν μετακομίσει μόνιμα στο Κίεβο τον περασμένο Σεπτέμβριο ως συντονιστής βίντεο του AFP για την Ουκρανία.
Δεν υπήρχε ποτέ βαρετή στιγμή, είπε ο Ντίλκοφ, ενθυμούμενος τον Αρμάν να ξαπλώνει σε ένα χαράκωμα για να κινηματογραφήσει ουκρανικό τανκ που περνούσε από πάνω του και στη συνέχεια να πετάγεται χαμογελώντας από αυτί σε αυτί για να φωνάξει: “Ξανά, ξανά!”.
Ο Emmanuel Peuchot, βετεράνος πολλών πολεμικών ζωνών, γοητεύτηκε αμέσως από τον Aρμάν όταν εντάχθηκε στην ομάδα τον περασμένο Οκτώβριο. Σχεδόν τρεις δεκαετίες μεγαλύτερός του, τον περιέγραψε ως “ένα ολόκληρο κοινωνικό δίκτυο από μόνο του. Ήταν πάντα στο Twitter, αλλά καθόλου για να δημοσιεύει τις δικές του selfies”.
Τον περασμένο μήνα η ομάδα του AFP βρήκε έναν βαριά τραυματισμένο σκαντζόχοιρο στον πυθμένα ενός κρατήρα βόμβας, όχι μακριά από το σημείο όπου ο Αρμάν θα πέθαινε αργότερα. Πράγματι στην αρχή νόμιζαν ότι ήταν νεκρός. Αλλά ο Αρμάν ανέλαβε να ταΐσει και να φροντίσει το πλάσμα.
Εδωσε ζωή στο φτωχό πλασματάκι – το οποίο ονόμασε “Lucky” – με νερό από μια σύριγγα, καταγράφοντας την ανάρρωσή του στο Twitter. “Δούλεψε!” έγραψε στο Twitter. “Είμαι επίσημα μπαμπάς!” Βιντεοσκόπησε την ανάρρωση του μονόφθαλμου Lucky προς τέρψιν των ακολούθων του πριν τον αφήσει ελεύθερο σε έναν κήπο. Αλλά καθώς το έκανε αυτό, τους υπενθύμισε πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα ανθρώπινα θύματα του πολέμου. “Εν μέσω αυτής της χαριτωμένης ιστορίας, μην ξεχνάτε ότι διεξάγεται ένας αιματηρός πόλεμος και εκατομμύρια άνθρωποι είναι εκτοπισμένοι”, έγραψε σε μία από τις τελευταίες αναρτήσεις του. “Βοηθήστε κάνοντας δωρεές σε ΜΚΟ”.
Εκτός από το καθημερινό ρεπορτάζ του, ο Αρμάν είχε αρχίσει να συνεργάζεται με έναν καλλιτέχνη για ένα γραφικό μυθιστόρημα σχετικά με την Ουκρανία, για να “κάνει τους ανθρώπους να καταλάβουν τι συμβαίνει επί τόπου”, δήλωσε ο Ντουπρ. Ο δημοσιογράφος “ήθελε να ενσαρκώσει τον πόλεμο, χωρίς να κάνει τον εαυτό του την ιστορία”, πρόσθεσε.
Ο Αρμάν έπεσε θύμα καταιγισμού ρουκετών Grad κοντά στο Τσάσιβ Γιαρ, κοντά στο Μπαχμούτ, στις 9 Μαΐου. Ο Ντιλκόφ και ο Emmanuel Peuchot, οι οποίοι βρίσκονταν μόλις λίγα μέτρα μακριά, δεν έπαθαν τίποτα. Λίγες στιγμές πριν, “ήταν ακριβώς όπως πάντα, κάνοντας αστεία”, είπε ο Ντιλκόφ.
Ο Αρμάν πέθανε “με τη φωτογραφική μηχανή στο χέρι”, ενώ το πρόσωπό του δεν έδειχνε σημάδια πόνου, δήλωσε ο Peuchot. Μετά το θάνατό του, εκατοντάδες συνάδελφοι και φίλοι του χαιρέτισαν το μεγαλόκαρδο άτομο που αγαπούσαν και θαύμαζαν. Έπαινοι ακούστηκαν και από πολιτικούς και διεθνείς οργανισμούς.
Ανάμεσα στα δάκρυά τους, πολλοί από τους δώδεκα ανθρώπους που ρωτήθηκαν από το AFP για τη συγγραφή αυτού του άρθρου γελούσαν, καθώς θυμόντουσαν τα αστεία του.
Γεννημένος στο Σαράγεβο και σκοτωμένος στο Ντονμπάς, ο Aρμάν ήταν πάνω απ’ όλα “ένα πολύ ευαίσθητο, πολύ συναισθηματικό άτομο”, δήλωσε η μητέρα του Oκσάνα “Μάζευε όλα τα λουλούδια του κόσμου για μένα”.