Η πολιτική ως χαβαλές
Οι χιλιάδες άνθρωποι που συμμετείχαν στις εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Επιθυμούν άλλη πολιτική κατεύθυνση!
Ιάκωβος-Αντώνιος Αρμάος, Αρθρογράφος
Πολιτικός Επιστήμονας – Επικοινωνιολόγος
O συνομιλητής μου -αναφερόμενος στην εκλογική διαδικασία του ΣΥΡΙΖΑ και το μοναδικό ιστορικά παγκόσμιο πολιτικό φαινόμενο σε μια δυτική Δημοκρατία ένας άγνωστος, εισαγόμενος, με σχεδόν μηδαμινή κοινωνική παρουσία, εκκολαπτόμενος πολιτικός να διεκδικεί την αρχηγία του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης- μίλησε για “σύγχυση των κανόνων που ισχύουν σε διαφορετικά παιχνίδια.”. Και μου ανέφερε χαρακτηριστικά: “είναι σαν να παίζουμε ποδόσφαιρο με κανόνες μπάσκετ”.
O συνομιλητής μου για να υποστηρίξει τη θεωρία του επιχειρηματολόγησε με μια από τις ιδέες που επηρέασαν περισσότερο τη σκέψη μας για τη σημασιολογία της γλώσσας, αυτή του «γλωσσικού παιχνιδιού», που ανέπτυξε ο φιλόσοφος L. Wittgenstein (1889-1951). Στο έργο του Φιλοσοφικές Έρευνες αντιμετωπίζει τη γλώσσα ως μια σύνθεση από γλωσσικά παιχνίδια, ενώ γλωσσικό παιχνίδι ονομάζει μια συγκεκριμένη χρήση της γλώσσας από κάποιους ανθρώπους για κάποιο σκοπό. Οι ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούνται σε ένα γλωσσικό παιχνίδι μπορούν να χρησιμοποιούνται και σε άλλα με διαφορετικό τρόπο, τότε όμως έχουν διαφορετική σημασία. Το επιχείρημα αυτό ίσως αναδειχθεί με την πρόταση: «Ο Γιώργος μπήκε στη φυλακή». Η πρόταση αυτή θα έχει πολύ διαφορετική σημασία σε μια συζήτηση για τον Γιώργο, που ξέρουμε ότι τελευταία είχε κατηγορηθεί για ένα αδίκημα, από ό,τι όταν ακουστεί για τον Γιώργο που παίζει monopoly με την παρέα του.
Ο Στέφανος Κασσελάκης έκανε δυο μικρές επαναστάσεις. Μίλησε με εξαιρετικά απλό κι ειλικρινή τρόπο. Παρουσιάστηκε (ως εικόνα) με μια τέλεια πολιτική σκηνοθεσία. Βγαλμένος σαν να είναι ήρωας στον Αυλικό του Καστιλιόνε (1458-1499) ο Στέφανος Κασσελάκης πραγματοποιεί πολιτική με το σύνολο της εικόνας και της συμπεριφοράς του.
Διαθέτει πολλά από τα απαιτητά, κατά τον Καστιλιόνε, στοιχεία ενός σύγχρονου επαγγελματία πολιτικού:
1. Έχει ευγενική καταγωγή
2. Όμορφη εμφάνιση κι ενδυμασία
3. Φαίνεται μορφωμένος
4. Μοιάζει ικανός στα παιχνίδια της (παρα)πολιτικής.
Το φαινόμενο Κασσελάκη, όμως, αξίζει να το εξετάσουμε κάτω από δύο πρίσματα: (1) της συνωμοσιολογίας (2) της πολιτικής πρακτικής.
Νέος, πετυχημένος, εμφανίσιμος αστός αλλά εκ τρόπου ζωής αντισυστημικός, μοιάζει σαν να βγήκε από το γραφείο κάποιων εκπροσώπων κέντρων λήψεων αποφάσεων. Κάποιων ανθρώπων που είχαν την οικονομική δυνατότητα και την κοινωνική τάξη να αναρωτηθούν τι μπορεί να σημαίνει ένα κόμμα της Αριστεράς, που έχει το θεσμικό ρόλο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, να μην διαθέτει αρχηγό με ενδιαφέρον. Από εκεί και πέρα η υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου δεν φαντάζει δύσκολη. Ξεκίνησε από την παραδοσιακή επικοινωνία με τη συγγραφή άρθρων αρχών κι αξιών στο γραπτό Τύπο και εκτοξεύτηκε μέσα από το συνδυασμό παραδοσιακής τηλεοπτικής επικοινωνίας και μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Κι αυτό απαραιτήτως προκειμένου η εντύπωση να κερδίσει την ουσία σε μικρό χρονικό διάστημα.
Από την άλλη αναφερόμαστε σε εσωκομματικές εκλογές ενός κόμματος με σαφέστατη πορεία πολιτικής παρακμής. Αν εξαιρέσουμε τον κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο ο οποίος διαθέτει σαφές πολιτικό στίγμα (αλλά κι ο οποίος ειλικρινά έκανε ότι μπορούσε προκειμένου να αποτύχει στις εκλογές αυτές) οι άλλοι υποψήφιοι, ακόμα κι η συμπαθέσταση Έφη Αχτσιόγλου, στερούταν πολιτικής νομιμοποίησης είτε όντας συνυφασμένοι με άλλες περιόδους είτε λόγω προσωπικών, πολιτικών, κι όχι μόνο, επιλογών.
Κάπως έτσι όλη αυτή η διαδικασία κινήθηκε με όρους παιγνίου. Και με σεβασμό στην άποψη όλων, ούτε είναι θέμα μεταπολιτικής ούτε νέου πολιτικού φαινομένου. Είναι η πρακτική ακολουθία μιας χώρας η οποία αρνείται συστηματικά να σηκώσει το χαλί και να καθαρίσει όλες τις βρωμιές που έχει κρύψει από κάτω. Γίνεται έρμαιο κάποιων παιχνιδιών που δεν βασίζονται στην ευημερία των πολλών, αλλά στην επιβίωση των λίγων.
Η αδικία, όμως, δεν είναι εκεί. Η αδικία βρίσκεται στις ψυχές και τα μάτια όλων εκείνων των 3.558.450 Ελληνίδων κι Ελλήνων που με ενθουσιασμό συμμετείχαν στο δημοψήφισμα του 2015, του 61,31% του τότε εκλογικού σώματος που στήριξαν ψυχή τε και σώματι την (ψευδ)αίσθηση ότι υπάρχει μια άλλη πολιτική κουλτούρα, μια άλλη πολιτική πραγματικότητα.
Ωστόσο οι περίπου 150.000 άνθρωποι που συμμετείχαν στις εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ, οι περίπου 270.000 άνθρωποι που συμμετείχαν στις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Επιθυμούν άλλη πολιτική κατεύθυνση. Κι ακόμα κι αν η εκλογή του νέου ή της νέας Επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ οδηγήσει στην ουσιαστική (αποχωρήσεις στελεχών ή/και ανεξαρτοποιήσεις βουλευτών) ή στη θεωρητική του (αλλαγή φυσιογνωμίας, αποστασιοποιήσεις στελεχών) διάσπαση ο αριθμός αυτός θα παραμένει ζωντανός. Και ο Μάο επίκαιρος: “μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση”.