Μα φόρο εισοδήματος 44%; Μήπως έχει δίκιο η Νεφέλη;
«Μα φόρο εισοδήματος 44%;». Το αφοπλιστικό ερώτημα της Νεφέλης Meg προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη χρήζει μεγαλύτερης προσοχής. Όχι ότι τα άλλα (π.χ. μη εφαρμογή νόμων που ψηφίζονται, κατάσταση δημοσίων συγκοινωνιών στο λεκανοπέδιο, κλπ) δεν ήταν εξίσου εύστοχα.
Κάθε ευρώ εισοδήματος μετά τις €40.000 ετησίως υπάγεται σε φορολογία 44%. Ναι, συστήματα προοδευτικής φορολογίας εφαρμόζονται και σε άλλες χώρες – και περιλαμβάνουν φορολογικούς συντελεστές περί το 44%.
Όμως: Στην Γερμανία το 42% για τον χωρίς οικογένεια ισχύει από τα €62.810, με οικογένεια ισχύει από τα €125.620. Στο 45% ανεβαίνει για τα €277.825/€549.652 αντιστοίχως.
Στην Γαλλία το 41% εφαρμόζεται για εισόδημα από €78.570.01 έως €168.994, και 45% για εισόδημα άνω των €168.994.
Στην Αυστρία το 42% εφαρμόζεται σε ετήσιες αποδοχές από €31.000.01 έως €60.000, αλλά εξαιρούνται από αυτήν την υψηλή φορολογία ο 13ος και ο 14ος μισθός.
Στην Φινλανδία το 44% εφαρμόζεται σε ετήσιες αποδοχές άνω των €85.800. Στο Λουξεμβούργο ο ανώτατος συντελεστής φτάνει το 42%.
Συγκρινόμαστε με ανεπτυγμένες παραγωγικές οικονομίες υψηλής παραγωγικότητας και αποτελεσματικού κοινωνικού κράτους;
Όμως: Στην Ιταλία, την καθηλωμένη χωρίς μεγέθυνση και ανάπτυξη δυο και πλέον δεκαετίες – λόγω και της υψηλής φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών, ο συντελεστής του 43% εφαρμόζεται για εισόδημα άνω των €50.000. Ο προηγούμενος είναι 35%.
Στην Ισπανία ο συντελεστής 45% εφαρμόζεται από τα €60.000 έως τα €300.000. Ο προηγούμενος είναι 37%.
Όμως: Σε χώρες όπως η Τσεχία, η Πολωνία και η Ουγγαρία, που τις δυο τελευταίες δεκαετίες μας προσπέρασαν σε κατά κεφαλήν εισόδημα, ανάπτυξη, επενδύσεις, εφαρμόζονται είτε συστήματα προοδευτικής φορολογίας με πολύ χαμηλότερους συντελεστές, είτε ενιαίος κατ’ αποκοπή συντελεστής.
Στην Τσεχία ο συντελεστής είναι 15% και ανεβαίνει στο 23% για εισόδημα άνω των CZK1,935,552 (€82.325).
Στην Πολωνία από 1η Ιουλίου 2022 ο φορολογικός συντελεστής είναι 12% (προηγουμένως ήταν 17%) για ετήσιο εισόδημα έως PLN120.000 (€25.500) και 32% για μεγαλύτερο ετήσιο εισόδημα.
Στην Ουγγαρία εφαρμόζεται ενιαίος κατ’ αποκοπή συντελεστής φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων 15%. (Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι οι εργαζόμενοι κάτω των 25 ετών δεν πληρώνουν φόρο. Από την 1η Ιανουαρίου 2023, οι γυναίκες κάτω των 30 ετών που έχουν γεννήσει ή έχουν υιοθετήσει παιδί δεν θα πληρώνουν φόρο εισοδήματος μεταξύ 25 και 30 ετών).
Όμως: και στην Βαλκανική γειτονιά μας, που συνέκλινε με εμάς και τείνει να μας προσπεράσει, η Βουλγαρία και η Ρουμανία έχουν ενιαίο κατ’ αποκοπή συντελεστή φόρου εισοδήματος 10%.
Τι σημασία έχουν όλα αυτά: έχουν διότι πλέον κινητικότητα, στην Ευρώπη και στον κόσμο, δεν έχει μόνον το επενδυτικό κεφάλαιο αλλά και η ειδικευμένη εργασία – το ανθρώπινο κεφάλαιο.
Το γνωρίζουμε από πρώτο χέρι από το μισό εκατομμύριο, κυρίως μορφωμένων και ειδικευμένων Ελλήνων, του brain drain της περασμένης δεκαετίας.
Τα ψήγματα φορολογικών κινήτρων επαναπατρισμού χρήζουν επανεξέτασης. Όπως και τα φορολογικά, και όχι μόνο, αντικίνητρα παραμονής και συγκράτησης των νέων. Πόσω μάλλον εάν πρέπει να δημιουργηθούν στην χώρα χιλιάδες θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης και υψηλών αμοιβών.
Ακόμη κι αν είναι δύσκολο να υιοθετηθεί η επιλογή του ενιαίου κατ’ αποκοπήν συντελεστή φόρου εισοδήματος τύπου Βουλγαρίας και Ρουμανίας 10%, υπάρχουν καλύτερες λύσεις προοδευτικής φορολογίας.
Π.χ. χωρών που τις βλέπουμε υψηλά σε διεθνείς συγκρίσεις ανταγωνιστικότητας όπως της Σιγκαπούρης, όπου ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων είναι προοδευτικός και ο μέγιστος συντελεστής είναι 22%. Ή έστω της Κύπρου, που δεν κείται τόσο μακράν, όπου ο ανώτερος φορολογικός συντελεστής μισθωτής εργασίας είναι 35% για ετήσιο εισόδημα άνω των €60.000. Άλλωστε και στην Βενεζουέλα, που έχει προοδευτική φορολογία, οι φορολογικοί συντελεστές αρχίζουν από 6% και ο ανώτερος είναι 34%.
Η μείωση των φορολογικών συντελεστών της μισθωτής εργασίας του ιδιωτικού τομέα είναι μια αναγκαία αναπτυξιακή επιλογή. Με στόχο την σύγκλιση της φορολογίας της ειδικευμένης εργασίας και του ανθρωπίνου κεφαλαίου στον συντελεστή 22% της φορολογίας των κερδών. Ο «δημοσιονομικός χώρος» είναι θέμα πολιτικών επιλογών και προτεραιοτήτων.
Γι’αυτόν το λόγο το «Μα 44%;» της Νεφέλης ήταν ιδιαίτερα εύστοχο. Σημειωτέον ότι αν στο 44% του φόρου προστεθεί και το 13,87% για ασφαλιστικές κρατήσεις – εισφορές του εργαζομένου, παρακρατείται συνολικά το 57,87% του εισοδήματος.
Ο κ. Χρήστος Α. Ιωάννου είναι οικονομολόγος σύμβουλος επιχειρήσεων
Η συνέντευξη του πρωθυπουργού στη Νεφέλη Μεγκ