Πώς η αφυδάτωση επηρεάζει τον μεταβολισμό και γιατί είπα αντίο στο εμφιαλωμένο νερό
Πρόσφατα διάβασα ότι επιστήμονες ανακάλυψαν μια νέα τεχνική προκειμένου να εξουδετερώσουν τις παντοτινές χημικές ουσίες. Ο χαρακτηρισμός “παντοτινές” από μόνος του τρομάζει αλλά δεν θα μπορούσε να είναι πιο ακριβής. Πρόκειται για τις υπερφθοριωμένες, πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες χημικές ουσίες. Είναι γνωστές ως PFAS, είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα και ο λόγος για τον οποίο χαρακτηρίζονται “παντοτινές” είναι γιατί δεν διασπώνται με κανέναν τρόπο. Το νερό δεν τις διαλύει, η φωτιά δεν τις καίει, τα βακτήρια δεν τις διαβρώνουν ενώ ακόμα κι αν τις θάψεις στο χώμα, το πιο πιθανό είναι να ρυπάνεις το έδαφος για τα επόμενα πολλά χρόνια. Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Northwestern του Ιλινόις, βρήκαν μια νέα τεχνική για να διασπάσουν δύο βασικές κατηγορίες αυτών των χημικών. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε την έρευνα. Πρόκειται για σπουδαίο νέο, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα PFAS εντοπίστηκαν για πρώτη φορά στο αίμα ανθρώπων το 1970. Τα άτομα αυτά είχαν εκτεθεί σε αυτή τη χημεία στον χώρο εργασίας τους. Όμως το γεγονός ότι 20 χρόνια αργότερα επιβεβαιώθηκε η ύπαρξή τους στο αίμα του γενικού πληθυσμού, είχε πολλά να πει για την επικινδυνότητά τους. Ξέρω ότι στο σημείο αυτό έχετε σταματήσει να αναρωτιέστε αν και το δικό σας αίμα έχει PFAS… Γιατί απλούστατα είστε σίγουροι ότι δεν γίνεται ΝΑ ΜΗΝ έχει… Ωστόσο, σημασία έχει σε τι βαθμό κυριαρχούν αυτά στο αίμα.
(…)
Ξέρουμε ότι τα PFAS συνδέονται με μια σειρά από καταστάσεις όπως η υψηλή χοληστερίνη, τα ανεβασμένα τριγλυκερίδια και το ουρικό οξύ, η ανισορροπία ορμονών που σχετίζονται με τον θυρεοειδή, αναπτυξιακά προβλήματα στα παιδιά. Πρόσφατα μάθαμε και ότι κάθονται στο ήπαρ, αυξάνουν τα ηπατικά ένζυμα και προκαλούν λιπώδη διήθηση και καρκίνο. Όπως και ότι μπορούν να προκαλέσουν Διαβήτη τύπου 2. Αν αναλογιστούμε ότι οι 370.000 περιπτώσεις Διαβήτη τύπου 2 από το 1,5 εκατομμύριο που διαγιγνώσκονται ετησίως στις ΗΠΑ, αποδίδονται στα PFAS, αντιλαμβάνεστε ότι την κάτσαμε τη βάρκα. Συνεπώς, σίγουρα θα ήταν ενδιαφέρον να μπορούμε με μια εξέταση αίματος να ξέρουμε σε τι βαθμό είναι τα PFAS στο αίμα μας, ωστόσο η δική μου συμβουλή θα ήταν να πάρουμε ως δεδομένο ότι αυτά κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα μέσα μας και να πάρουμε τα μέτρα μας για τα οποία θα επεκταθώ παρακάτω.
Και δεν είναι μόνο τα PFAS…
Στον τίτλο σας λέω ότι τα χημικά όχι μόνο μας αρρωσταίνουν αλλά μας παχαίνουν κιόλας. Τι εννοώ; Ας μιλήσουμε για τα obesogens! Πού είναι πάλι αυτά; Κοιτάξτε γύρω σας… Είναι παντού! Στον αέρα, στο φαγητό, στα έπιπλα, στα ρούχα, στα καλλυντικά, στο στρώμα που κοιμόμαστε, στο λίπασμα. Μη μου αρχίσετε τώρα τις εξυπνάδες ότι δεν φταίει το φαγητό που τρώτε και παχαίνετε, αλλά εκείνο το σκρίνιο αριστερά στο σαλόνι! No One Would Buy It! Αλλά ναι, τα obesogens είναι παντού, μας παχαίνουν, προκαλούν υπογονιμότητα και ο λόγος για τον οποίο παρότι ξέρουμε για αυτά εδώ και τουλάχιστον 15 χρόνια (ολοένα και πιο συχνά δίνεται χρηματοδότηση για την έρευνά τους), επιμένουμε να μιλάμε για θερμίδες όταν μιλάμε για αδυνάτισμα, είναι γιατί δεν τα βλέπουμε και άρα δεν ξέρουμε ότι μαζί με τις τροφές μας καταναλώνουμε κι αυτά. Και ναι, είναι κι αυτά “παντοτινά” όπως τα PFAS…
Τα obesogens (στα ελληνικά μάλλον λέγονται παχυσογόνα ή παχυσαρκιογόνα) είναι χημικές ενώσεις που ευνοούν τη συσσώρευση λιποκυττάρων. Η συσσώρευση αυτή μπορεί να συμβεί υποδόρια, σπλαχνικά ή ακόμη και ηπατικά ή μυϊκά. Πώς ακριβώς το κάνουν αυτό; Εδώ υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα. Στην πραγματικότητα αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός παράγει ενέργεια. Αυτό που θέλω να κρατήσετε είναι πως οτιδήποτε μεταβάλλει τον τρόπο που ο οργανισμός παράγει ενέργεια, οδηγεί σε συσσώρευση λίπους. Τα obesogens αγαπούν να δένονται σε υποδοχείς και οι συνήθεις ύποπτοι είναι οι υποδοχείς της ινσουλίνης, των γλυκοκορτικοειδών και άλλοι μυστήριοι που δεν είναι καθόλου λίγοι στον αριθμό. Ύστερα εμπλέκονται πολύπλοκες διαδικασίες που σχετίζονται με την επιγενετική, με το RNA και τη μεθυλίωση. Υπάρχουν έρευνες που μας λένε ότι το κακό μπορεί να ξεκινάει ακόμη και από τη μήτρα όταν η έγκυος εκτίθεται σε αυτές τις χημικές ενώσεις με αποτέλεσμα το παιδί να γεννιέται με περισσότερα λιποκύτταρα και στο μέλλον να αναπτύσσει μεταβολικό σύνδρομο. Ξέρω, μοιάζει με εφιάλτη.
Συνεπώς, η είδηση που κυκλοφορεί παντού στον κόσμο από την περασμένη εβδομάδα, σχετικά με το εμφιαλωμένο νερό και τα εκατομμύρια μικροπλαστικά που ανιχνεύονται σε αυτό, δεν είναι για να πέφτουμε από τα σύννεφα. Σύμφωνα με αυτή τη νέα έρευνα Αμερικανών επιστημόνων, κάθε ένα λίτρο εμφιαλωμένο νερό έχει 240.000 ανιχνεύσιμα πλαστικά θραύσματα. Χωρίς άλλη ανάλυση -μολονότι υπάρχει και είναι σημαντική- αυτό σημαίνει ότι είναι ώρα να πούμε οριστικά αντίο στο εμφιαλωμένο νερό στα πλαστικά μπουκάλια. Αυτού του είδους τα νανοσωματίδια μπορούν εύκολα να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος και φυσικά μέσω του πλακούντα αποκτούν πρόσβαση και στα έμβρυα.
Τώρα είναι που πρέπει να σας πω ότι στο σπίτι, δυστυχώς, πίνουμε εμφιαλωμένο νερό. Έχει τύχει πολλές φορές να ανοίξω τη βρύση και το νερό να έχει… χρώμα. Αν με ρωτήσετε πού ζούμε και συμβαίνει αυτό, θα σας απαντήσω 13km από το κέντρο της Αθήνας… Και πραγματικά δεν ξέρω για ποιες περιοχές μπορεί να ισχύει αυτό που λένε διάφοροι ειδικοί στα Μέσα, ότι στην Ελλάδα έχουμε καλό νερό. Κάπως έτσι, το εμφιαλωμένο νερό για εμάς ήταν μονόδρομος. Ωστόσο, τώρα γυρίζουμε σε τριπλό φίλτρο νερού και εμφιαλωμένο νερό σε γυάλινα μπουκάλια. Καθόλου πρακτικό λόγω του βάρους τους, αλλά σίγουρα πιο σωστό και για την υγεία και για το περιβάλλον…
Πώς η αφυδάτωση επηρεάζει τον μεταβολισμό…
Και ενώ έχουμε βροντοφωνάξει ότι χωρίς φαγητό ζούμε και μάλιστα καλύτερα… ισχύει το αντίθετο για το νερό. Δεν θέλω να σας πω ξανά αυτά που αμέτρητες φορές έχετε ακούσει και διαβάσει και γι’ αυτό με βήμα ταχύ πάω στη μεταβολική υγεία.
Μια κορεατική μελέτη του 2020 για τους σκοπούς της οποίας συμμετείχαν περίπου 14 χιλιάδες άτομα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα υπέρτονα ούρα -δηλαδή ούρα με υψηλό ειδικό βάρος- δείχνουν άτομο με αντίσταση στην ινσουλίνη και μεγάλη συγκέντρωση σπλαχνικού λίπους. Η αφυδάτωση είναι μια βασική αιτία υψηλού ειδικού βάρους των ούρων. Μια μετα-ανάλυση της μελέτης το 2021 έδειξε ότι η χαμηλή πρόσληψη νερού σχετίζεται με την εμφάνιση Διαβήτη τύπου 2.
Αργότερα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2023 και η οποία ανέλυσε δεδομένα 25 ετών από περίπου 11 χιλιάδες ηλικιωμένα άτομα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όσο πιο υψηλά ήταν τα επίπεδα νατρίου τόσο πιο πιθανό ήταν τα άτομα αυτά να είναι σε προχωρημένη βιολογική γήρανση, της οποίας σήμα κατατεθέν είναι η αυξημένη γλυκόζη στο αίμα… μαζί φυσικά με την υπέρταση και άλλα δεινά όπως η χοληστερόλη. Πώς καταλήγει κανείς να έχει αυξημένα επίπεδα νατρίου; Όταν δεν πίνει αρκετό νερό…
Συμβαίνει όμως και το αντίστροφο και αυτό τουλάχιστον για εμένα έχει ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον. Έρευνες μας λένε ότι στον οργανισμό ατόμων με Διαβήτη τύπου 2 πραγματοποιείται μια μάχη για την ισορροπία των υγρών. Στην προσπάθεια να έρθει σε ισορροπία η γλυκόζη -κυρίως σε άτομα με αρρύθμιστο Διαβήτη-, αντλείται νερό από τα κύτταρα, γεγονός που οδηγεί σε αφυδάτωση του οργανισμού. Αντίστοιχα, όταν τα άτομα με Διαβήτη τύπου 2 δεν πίνουν αρκετό νερό για να μπορέσει η παραπάνω διεργασία να υποστηριχθεί, το αποτέλεσμα είναι να μην μπορεί να έρθει σε ισορροπία η γλυκόζη.
Η νερο-ρουτίνα μου…
Πίνω αρκετό νερό. Το πρωί αμέσως μόλις ξυπνήσω, πίνω ένα ποτήρι νερό με το προβιοτικό μου. Καθώς κάνω fasting, πίνω αρκετό νερό για να ξεγελιέμαι εφόσον δεν τρώω για αρκετές ώρες. Επίσης, φροντίζω να έχω πιει αρκετό νερό πριν το φαγητό. Αυτό με βοηθάει να κάνω πιο σωστές επιλογές την ώρα που τρώω. Λιγότερα λάθη δηλαδή.
Όμως, σπάνια θα πιω νερό κατα τη διάρκεια του φαγητού. Κι αυτό γιατί δεν θέλω να βάλω μπελάδες στο στομάχι μου. Τι εννοώ; Όταν ξεκινάμε να τρώμε, το στομάχι αρχίζει να βάζει μπρος τα γαστρικά υγρά για τη διαδικασία της πέψης. Όταν την ίδια ώρα πέρα από την τροφή του βάζουμε μέσα και νερό, διαταράσσεται η σύσταση των υγρών και μαζί επηρεάζεται και η ποιότητα της πέψης. Κάπως έτσι, αφήνω το νερό για αρκετή ώρα μετά το φαγητό, δηλαδή μισή ώρα και βάλε…
Για το τέλος άφησα το αγαπημένο μου γιατρικό… Όταν έχω κάποια νεύρωση στομάχου ή κάποιον επίμονο πόνο στο στομάχι είτε από στρες είτε επειδή έφαγα κάτι λάθος… πίνω μια κούπα νερό σε θερμοκρασία 70 βαθμών περίπου. Υπολογίστε ότι είναι η θερμοκρασία ενός ζεστού ροφήματος. Του τσαγιού, του καφέ, της σοκολάτας. Και ακριβώς έτσι πίνω αυτό το ζεστό νερό. Αργά σαν να πίνω τον καφέ μου. Δέκα στις δέκα φορές ο πόνος στο στομάχι έχει περάσει αμέσως. ;-)