Πολιτική Συμφωνία ορόσημο στην Ε.Ε. για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο
Τρία χρόνια αφότου η Κομισιόν κατέθεσε τις προτάσεις της, επετεύχθη μια πολιτική ιστορική συμφωνία για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο στην Ε.Ε. Σύμφωνα με αυτή, προβλέπεται υποχρεωτική αλληλεγγύη για τις χώρες που βρίσκονται υπό μεταναστευτική πίεση, προωθούνται ταχείες διαδικασίες ταυτοποίησης των μεταναστών, αλλά και κοινή αντιμετώπιση κρίσεων. «Οι Ευρωπαίοι θα αποφασίζουν ποιος έρχεται στην Ε.Ε. και ποιος μπορεί να μείνει και όχι οι διακινητές», διεμήνυσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Σχοινάς: Ιστορική συμφωνία, νέο κεφάλαιο στη μεταναστευτική πολιτική της Ευρώπης
H ισπανική προεδρία ανέφερε σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ: «Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πέτυχαν σημαντική πρόοδο στη μεταρρύθμιση για τη βελτίωση του συστήματος μετανάστευσης και ασύλου της Ε.Ε.
Επετεύχθη πολιτική συμφωνία για τους πέντε φακέλους του νέου Συμφώνου της ΕΕ για τη Μετανάστευση και το Άσυλο».
«Η μετανάστευση είναι ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκές λύσεις» κάτι το οποίο μπορεί να διασφαλίσει το Σύμφωνο για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο, τόνισε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη δήλωσή της μετά την ανακοίνωση για την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας.
Σημείωσε ότι «τα κράτη μέλη στα εξωτερικά μας σύνορα πρέπει να διαχειριστούν την παράνομη μετανάστευση» και εξηγεί ότι «το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο θα διασφαλίσει ότι θα υπάρξει μια αποτελεσματική ευρωπαϊκή απάντηση σε αυτήν την ευρωπαϊκή πρόκληση».
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επισήμανε ότι «οι Ευρωπαίοι θα αποφασίζουν ποιος έρχεται στην ΕΕ και ποιος μπορεί να μείνει, όχι οι διακινητές», συμπληρώνοντας ότι το Σύμφωνο σημαίνει προστασία αυτών που έχουν ανάγκη. Παράλληλα, προσέθεσε ότι θα διασφαλιστεί ότι «τα κράτη μέλη μοιράζονται την προσπάθεια υπεύθυνα, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη με εκείνους που προστατεύουν τα εξωτερικά μας σύνορα, αποτρέποντας παράλληλα την παράνομη μετανάστευση στην ΕΕ».
Το Σύμφωνο «θα δώσει στην ΕΕ και στα κράτη μέλη της τα εργαλεία να αντιδρούν γρήγορα σε καταστάσεις κρίσης, όταν τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν μεγάλο αριθμό παράνομων αφίξεων ή εργαλειοποίηση όταν εχθρικές χώρες επιχειρούν σκόπιμα να αποσταθεροποιήσουν την ΕΕ ή τα κράτη μέλη της» υπογράμμισε η πρόεδρος της Κομισιόν, ενώ ανέφερε ότι με τα νέα δεδομένα η Επιτροπή υποστηρίζει τα κράτη μέλη μέσω συγκεκριμένων, επιχειρησιακών μέτρων για την αντιμετώπιση άμεσων προκλήσεων.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ευχαρίστησε τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά και την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον για τη «σκληρή δουλειά» έτσι ώστε να επιτευχθεί αυτή η συμφωνία.
Εφεξής θα εξετάζονται πιο γρήγορα οι αιτήσεις ασύλου, ενώ θα επισπευσθούν οι διαδικασίες για όσους μπορούν να μείνουν στην Ε.Ε. Πολύ σημαντική είναι η αναφορά της συμφωνίας στην εργαλειοποίηση των μεταναστών.
Ανταπόκριση: Ειρήνη Ζαρκαδούλα/ERT
Έχω μια απορία
Tώρα που, όπως φαίνεται, τελείωσε αυτή η θλιβερή περίοδος
Το τέλος της ταραγμένης «αντιμνημονιακής» εποχής, η πολιτική βία, οι επιθέσεις σε ανθρώπους και οι προσπάθειες για φίμωση της διαφορετικής φωνής.
Κάθε μέρα στον δρόμο για τη δουλειά περνάω από ένα ΚΑΦΑΟ. Επάνω χτυπημένο με στένσιλ είναι το πρόσωπο ενός δημοσιογράφου μέσα σε έναν στόχο. Ο Άρης δεν είναι μόνος του, στον διπλανό δρόμο, σε ένα άλλο στενσιλ-στόχο, είναι το πρόσωπο του Παύλου. Κάθε μέρα που περνάω τα βλέπω και μαυρίζει η ψυχή μου, θέλω να πάρω ένα σπρέι να τα σβήσω, αλλά ντρέπομαι. Ίσως και να φοβάμαι.
Καθώς, όπως φαίνεται, αυτή η ταραγμένη «αντιμνημονιακή» εποχή τελείωσε, και μάλιστα χωρίς κρότους και λυγμούς αλλά μάλλον με πικρά χαμόγελα, έχω μια προσωπική απορία. Πρέπει να εξομολογηθώ ότι όλη αυτή τη θλιβερή περίοδο της ανορθολογικής παραζάλης δεν με απασχόλησαν τόσο πολύ οι πρωταγωνιστές της. Ξέρω καλά ως πού οι τεχνικοί της εξουσίας είναι διατεθειμένοι να φτάσουν στο σκληρό παιχνίδι της επικράτησης. Αυτούς θα τους κρίνει η Ιστορία και νομίζω ότι θα είναι πολύ σκληρή μαζί τους. Όχι τόσο γιατί κράτησαν τη χώρα καθηλωμένη σε οικονομική στασιμότητα μια ολόκληρη δεκαετία. Αλλά γιατί υπονόμευσαν το πιο πολύτιμο κεκτημένο της μεταπολίτευσης: Δηλητηρίασαν με τοξικότητα την κοινωνία, διέλυσαν τη συνοχή της και χώρισαν ξανά σε στρατόπεδα τους ανθρώπους.
Η απορία μου όλα αυτά τα χρόνια ήταν για τους άλλους. Τους απλούς ανθρώπους, τους φίλους μου, τους συναδέλφους μου. Πριν λίγους μήνες, στις τελευταίες εκλογές, όταν ρώτησαν τους δημοσκόπους πώς πέσατε τόσο έξω και δίνατε διαφορές μόνο 5 και 6 μονάδες ενώ ήταν 20, απάντησαν, το βλέπαμε αλλά φοβόμασταν να το πούμε, εδώ και με τις πέντε μονάδες μάς απειλούσαν δημοσίως ότι τη Δευτέρα θα στείλουν εισαγγελείς στα γραφεία μας. Κανείς δεν ντράπηκε που κάποιοι άνθρωποι φοβόντουσαν να κάνουν τη δουλειά τους;
Την ίδια περίοδο ένας αγαπημένος μεγάλος καλλιτέχνης, που εκτιμούν και σέβονται όλοι, δέχτηκε μια απίστευτη επίθεση δολοφονίας χαρακτήρα, ονομάστηκε χαλασμένος, σάπιος, πουλημένος, γιατί απλώς δήλωσε δημοσίως την πολιτική του προτίμηση. Απέναντι σε αυτή τη χυδαία επίθεση στον Διονύση από τους ομότεχνούς του δεν στάθηκε ούτε ένας δίπλα του. Αυτοί όλοι οι ευαίσθητοι άνθρωποι που τραγουδάνε «για τον άνθρωπο», που κάθε μέρα δίνουν αγώνες για την ελευθερία, που σηκώνουν τη γροθιά τους απέναντι στον φασισμό, όταν τον φασισμό τον είδαν μπροστά τους πού ήταν;
Τι πιο αποκρουστικό και ολοκληρωτικό υπάρχει από το να μην επιτρέπεις τη διαφορετική φωνή; Πού ήταν όλα αυτά τα χρόνια, όταν ο Νίκος δεχόταν χυδαίες επιθέσεις επειδή έκανε εκπομπή στην ΕΡΤ, η Άλκηστη όταν έκανε συναυλία με το φορτηγό την εποχή του lockdown, η Μόνικα όταν τραγουδούσε στην εκδήλωση για την Ευρωπαΐκή Ένωση; Πού ήταν αυτές οι ευαίσθητες ψυχές όταν κάθε συνάδελφός τους, που δεν υπάκουε στην κομματική γραμμή, δεχόταν απίστευτες επιθέσεις λάσπης και μίσους;
Πού ήταν οι «προοδευτικοί» εκείνοι καθηγητές που υπογράφουν πύρινες διακηρύξεις ακόμα και για το δικαίωμα των δολοφόνων στην αποφυλάκιση, όταν συνάδελφοί τους καθημερινά δέχονταν επιθέσεις από τα τάγματα εφόδου; Πότε μίλησαν για τους πρυτάνεις που πήγαν με έμφραγμα στην Eντατική μετά από προπηλακισμό, αυτούς που τους διαπόμπευαν σαν αιχμαλώτους πολέμου με κρεμασμένη πινακίδα στον λαιμό; Τους καθηγητές που έβαλαν μπρούμυτα στο πάτωμα με τα χέρια στον σβέρκο, που τους έχτισαν στα γραφεία τους, που τους παρακολουθούσαν μέχρι τα σπίτια τους, που τους απαγόρευαν να διδάξουν, που τους κόλλαγαν τις φωτογραφίες τους σε αφίσες Wanted; Πώς τόσα χρόνια ένας δεν μίλησε, ένας από αυτούς δεν είπε φτάνει πια; Πώς ένας δεν είπε, αν δεν μπορεί να μιλάει ελεύθερα στο πανεπιστήμιο ακόμα και κάποιος που εγώ διαφωνώ μαζί του, τότε δεν υπάρχει ελευθερία ούτε και για μένα. Κανείς; Ούτε ένας απ’ αυτούς που υπέγραφαν κείμενα «εναντίον της πανεπιστημιακής αστυνομίας γιατι θα εμπόδιζε τη διακίνηση των ιδεών»; Και αυτοί οι άνθρωποι είναι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι;
Μερικές μέρες πριν από τις προηγούμενες εκλογές ο Σταύρος πήρε μια συνέντευξη από τον Τσίπρα. Ήταν απλώς Τρίτη. Λίγες μέρες πριν όμως, που είχε πάρει από τον Μητσοτάκη, τα τάγματα εφόδου πήγαν νύχτα στο σπίτι του να τρομοκρατήσουν την κόρη του. Έγραφαν στον τοίχο τα γνωστά συνθήματα για πουλημένους δημοσιογράφους. Πάνω από 10 χρόνια τώρα, δημοσιογράφοι προπηλακίζονται στον δρόμο, καταλήγουν στο νοσοκομείο, δέχονται επιθέσεις σε πανεπιστήμια και παρουσιάσεις βιβλίων, τρομοκρατούνται τα παιδιά τους από επιθέσεις στο οικογενειακό τους άσυλο, τους βάζουν γκαζάκια στα σπίτια τους, καταστρέφουν τα αυτοκίνητά τους, βάζουν φωτιά με εμπρηστικούς μηχανισμούς στις εφημερίδες, βάζουν βόμβες στα κανάλια, ρίχνουν ρουκέτες σε τηλεοπτικούς σταθμούς, ομάδες κρούσης με λοστούς και βαριοπούλες καταστρέφουν τα γραφεία τους. Στα κομματικά συνέδρια εμφανίζουν σε γιγαντοοθόνες τα πρόσωπά τους για να γιουχάρουν οι σύνεδροι, στις διαδηλώσεις απειλούνται με συνθήματα «Πρετεντέρη θα τρέχεις σαν τον Κώστα τον Κεντέρη», δέχονται οργανωμένες συκοφαντικές επιθέσεις καθημερινά στο διαδίκτυο και υπουργοί ανεβάζουν τις φωτογραφίες τους με τίτλο «Να τελειώνουμε μ’ αυτούς».
Οι δημοσιογράφοι είναι πια ευχαριστημένοι όταν οι επιθέσεις είναι μόνο συκοφαντικές, όταν εξαντλούνται μόνο στη δολοφονία χαρακτήρων και δεν απειλείται η ζωή και η σωματική τους ακεραιότητα. Είναι τόσες πολλές οι επιθέσεις αυτά τα χρόνια, που πια ούτε καταγγέλλονται. Καλύτερα κιόλας, ακόμα και εγώ τώρα αποφεύγω να αναφέρω ολόκληρα ονόματα, η δημοσιοποίηση του πολιτικού εκφοβισμού τον ενισχύει, τον διαφημίζει. Όταν μένει ατιμώρητος.
Έχω όμως την απορία όλα αυτά τα χρόνια, μετά από τόσες δεκάδες, τόσες εκατοντάδες επιθέσεις, τόση επίδειξη ωμού αυταρχισμού, ηθικής εξόντωσης του αντιπάλου, φίμωσης της διαφορετικής φωνής, πολιτικής βίας, ένας από όλους αυτούς τους δημοσιογράφους της απέναντι όχθης, της «στρατευμένης δημοσιογραφίας», από αυτούς που κάθε μέρα δίνουν «προοδευτικές μάχες εναντίον του φασισμού», ένας έστω πώς δεν βρέθηκε να πει, φτάνει ρε παιδιά, ως εδώ με τα τρολ και τις ομάδες κρούσης; Άμα ο απέναντί μου που έχει διαφορετική άποψη δεν μπορεί να την πει, τότε δεν έχει νόημα να μιλάω ούτε και εγώ. Ούτε μια φορά, ούτε ένας;
Τι πιο αποκρουστικό και ολοκληρωτικό από το να μην επιτρέπεις τη διαφορετική φωνή;
Από αυτή την υπερδεκαετή περίοδο του ανορθολογισμού, της τυφλής οργής και της πολιτικής βίας, η κοινωνία μας βγήκε πιο δυνατή, με αντισώματα, εκπαιδευμένη απέναντι στον λαϊκισμό. Η δημοκρατία έχει τη δύναμη να προχωράει, να αφομοιώνει, να συγχωρεί, να αφήνει πίσω της.
Ωστόσο είμαστε μικρή κοινωνία. Γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας, ξέρουμε όλοι τη ζωή του καθενός, ποιοι την τίμησαν και ποιοι την αντάλλαξαν. Κι αυτούς τους τελευταίους κανείς δεν τους εκτιμάει. Ούτε οι ίδιοι, δηλαδή, δεν εκτιμάνε τον εαυτό τους.
Και έτσι τώρα που, όπως φαίνεται, τελείωσε αυτή η θλιβερή περίοδος, έχω μια απορία προς όλους τους παλιούς μου φίλους και συναδέλφους. Τελικά άξιζε; Άξιζε για 10 χρόνια εξουσίας όλος αυτός ο «βούρκος» που τώρα ανακαλύπτετε κι εσείς;
“Lacrimae rerum”: Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι
“Lacrimae rerum”: («[υπάρχουν] δάκρυα για τα πράγματα»).
Γράφει η ‘Ιρις Κρητικού
Τη σημασία αυτού του λατινικού ρητού έρχεται να μας θυμίσει η σύγχρονη ιεροτελεστία “Embodying Pasolini” που έρχεται στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση από 11 έως 16 Δεκεμβρίου. Η βραβευμένη με Όσκαρ Tilda Swinton και ο ιστορικός μόδας Olivier Saillard για πρώτη φορά στη Στέγη, με μια τελετουργική περφόρμανς, με πρωταγωνιστές τα κοστούμια από τις εμβληματικές ταινίες του Παζολίνι: από τις «Χίλιες και μία νύχτες» ώς το «Σαλό, 120 μέρες στα Σόδομα».
Διάφανη, εύθραυστη, δυνατή, μαγική, περίκλειστη, ολάνοιχτη, απόκοσμη, γειωμένη, διανοούμενη, ενσυναισθητική, ανεπανάληπτη. φτιαγμένη από το δέρμα των ονείρων η μονάκριβη highlander Tilda Swinton. Από τη σημερινή συνέντευξη τύπου στη Στέγη με αφορμή την ιεροτελεστική περφορμανς «Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι» με τη συναρπαστική σύμπραξη των Olivier Saillard & Tilda Swinton
Δεν είχα το προνόμιο να παρακολουθήσω την παράσταση χθες (ελπίζω ότι θα τα καταφέρω), είχα ωστόσο την μεγάλη τύχη σήμερα να παραστώ στη συνέντευξη τύπου με την καθηλωτική λευκορόδινη Tilda Swinton και τον εξαιρετικό Οlivier Saillard σε απόσταση βολής απέναντι στο τυχερό τους κοινό στη Μικρή Σκηνή της Στέγης. Έφυγα μαγεμένη, κι αυτό δεν μου συμβαίνει συχνά. Έφυγα μαγεμένη, γιατί στο διάστημα της μίας αυτής ώρας, ετερόκλητα πράγματα που λατρεύω από τους παράλληλους κόσμους της ιστορίας της τέχνης και της ιστορίας του ενδύματος μπήκαν στη θέση τους. Με φορέα τι άλλο; Τη σπαρακτική ανθρώπινη γύμνια.
«Μας στείλατε στον Παράδεισο χθες βράδυ», ξεκίνησε τον συντονισμό της κουβέντας η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, με όσους από το κοινό βρέθηκαν χθες εκεί να συμφωνούν. «Και κανείς μας, ξέρετε, δεν κοιμήθηκε μετά από την αξέχαστη ετούτη περφόρμανς χθες νύχτα. Διαβάζαμε στις 4.00 το πρωί αυτά που οι χθεσινοί θεατές μας έγραφαν στις 3.00», συμπλήρωσε χαμογελώντας.
«Μου αρέσει αυτή η ομοσπονδία της εξάντλησης», απαντά χαμογελώντας η υπέροχη Tilda Swinton. Τα ρούχα είναι σαν τα φύλλα του δένδρου κι εμείς τα διαχειριζόμαστε περισσότερο σαν κατάλοιπα π.χ. του ίδιου του Giotto από όπου ο Παζολίνι αντλεί. Κρατώ ένα ρούχο σαν ένα μωρό χωρίς απαραίτητα να το φορώ. Χαϊδεύω άλλοτε ένα ζευγάρι γάντια κι άλλοτε ένα κράνος μοτοσικλέτας -δεν κάνω το ίδιο κάθε βράδυ γιατί αυτά τα ενδύματα τραγουδούν, είναι ενεργητικά. Η ανάγκη της παρουσίασης του ημιτελούς, η συνθήκη της αιώρησης των πραγμάτων, εξυπηρετείται περισσότερο από την ιδέα μιας πασαρέλας παρά από μια θεατρική σκηνή. Δεν ξέρω εξάλλου πολλά για το θέατρο. Ξεκίνησα με αυτό, αλλά όταν εισήλθα στον κινηματογράφο μαγεύτηκα… Αγαπάμε τα λάθη μας, τα διαχειριζόμαστε ανάλογα με τον χώρο. Και οι χειρονομίες μας, καθώς διατυπώνουμε την ύπαρξη και την ιστορία αυτών των πολύ βαριών ρούχων, σίγουρα είναι ειλικρινείς…. Ο Παζολίνι είναι ο ίδιος ένα μοντέλο αντίστασης, ένας καμικάζι που όταν για παράδειγμα έκανε το «Σαλό», το έκανε με αληθινό κίνδυνο της ζωής του. Η απόλυτη άρνησή του να μείνει μακριά από έναν κανόνα που μπορεί να ανήκει σε άλλους και να δημιουργήσει με αφετηρία αυτόν κόντρα σε όλα, τον καθιστά μοναδικό».
«Πρόκειται πράγματι για ένα ζωντανό σκίρτημα», συμπληρώνει ο Olivier Saillard. «Διαβάζω αυτά τα ρούχα σαν να ήταν χειρόγραφα. Με συγκινεί που ένας queer καλλιτέχνης επιλέγει να φωτίσει τον Καραβάτζιο ή να μιλήσει για τον Χριστό. Ο τρόπος που ο Παζολίνι διεκδίκησε το δικαίωμα να αφηγηθεί την ιστορία του Χριστού είναι υπέροχος, πήρε ένα αρχέτυπο και το εξύψωσε με μοναδικό τρόπο. «Σχεδίασα στο παρελθόν πολλές εκθέσεις μόδας αλλά αυτό είναι κάτι άλλο. Μια μέρα πριν χρόνια ήμασταν στη Μπολόνια και επισκεφτήκαμε ένα μουσείο μουσικών οργάνων πολύ όμορφο, αλλά όλα τα εκθέματα ήταν μέσα στις βιτρίνες. Περπατώντας στον δρόμο αργότερα, περάσαμε έξω από ένα Ωδείο. Ακούσαμε όλους τους μαθητές να παίζουν ταυτόχρονα. Και τότε κατάλαβα ότι έκανα κάτι λάθος. Χρειαζόμαστε τον ήχο ετούτων των ρούχων Χρειαζόμαστε την ποιητική αυτοτέλεια της κίνησης… Οι αστέρες εδώ είναι τα ίδια τα ενδύματα. Μιλώντας τέλος για το γυμνό, βλέποντας την μεταφυσική αγωνία του ανθρώπινου γυμνού ανάμεσα σε ετούτα τα λαμπρά ενδύματα στα αριστουργηματικά έργα του, καταλαβαίνουμε γιατί ο Παζολίνι είναι ποιητής».
«Αυτή η παράσταση, είναι εντελώς διαφορετική αναλόγως με τον τόπο της παρουσίασής της», συμπληρώνει η Tilda Swinton. Την πρώτη φορά την κάναμε στη Ρώμη, στο μέρος όπου ο ίδιος ο Παζολίνι σύχναζε. Και ήταν όρθιοι πολλοί σε έναν χώρο αχανή, ήταν σαν ροκ συναυλία. Άλλοτε πάλι την κάναμε σε έναν χώρο που θύμιζε καθεδρικό ναό, με παράδοξο τρόπο. Το Υπόγειο της Στέγης είναι ιδανικό! Χώρος μαζί ανοιχτός και κλειστός, αενάως μεταβαλλόμενος, σαν το δικό μας αφήγημα».
Από τα κείμενα της παράστασης:
«Τα κοστούμια και τα αντικείμενα των ταινιών του αξέχαστου Πιερ Πάολο Παζολίνι, έτσι αντισυμβατικά όπως ανακαλύπτονται και αποκαλύπτονται μπροστά μας, είναι ικανά να φέρουν δάκρυα στα μάτια. Τελετουργικό ντεφιλέ και, μαζί, ένας απόλυτα ιδιοσυγκρασιακός φόρος τιμής στον μεγάλο αντικομφορμιστή κινηματογραφιστή, ποιητή και ακτιβιστή Πιερ Πάολο Παζολίνι που δολοφονήθηκε βάναυσα στα 53 του χρόνια, το 1975, είναι η πρωτότυπη παράσταση-ζωντανή εγκατάσταση που εμπνεύστηκαν ο επιμελητής μόδας Olivier Saillard και η Βρετανίδα οσκαρική ηθοποιός Tilda Swinton, σταθεροί καλλιτεχνικοί συνεργάτες εδώ και χρόνια. Η υψηλή μόδα συναντά την υψηλή τέχνη έχοντας ως καμβά το ανδρόγυνο σώμα της Τίλντα Σουίντον, που πάνω του παρελαύνει και εγγράφεται ως γεγονός μια συλλογή με περισσότερα από τριάντα κοστούμια και αντικείμενα που σχεδίαζε τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 ο Danilo Donati και ετοίμαζε το ατελιέ Farani για τις ταινίες του Ιταλού σκηνοθέτη. Κοστούμια και αντικείμενα που είναι από μόνα τους έργα τέχνης: από το βιβλικό, εμπνευσμένο από τα καφτάνια των Βεδουίνων και βαμμένο σμαραγδί –σαν από πίνακα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου –κοστούμι του Ηρώδη στο «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» του 1964 έως το χειροποίητο απ’ άκρη σ’ άκρη και διακοσμημένο με φτερά και όστρακα κοστούμι και στέμμα που φορούσε ως Ιοκάστη η Silvana Mangano στον «Οιδίποδα Τύραννο» του 1967 και από εκεί στα ρούχα και τα αντικείμενα του εξωτικού «Χίλιες και μία νύχτες» (1974) και του σαρωτικού «Σαλό, 120 μέρες στα Σόδομα» (1975). Μόνο που εδώ η ίδια η Σουίντον, σαν μια σιωπηλή κούκλα βιτρίνας, φορά ένα-ένα τα κοστούμια, για να τα δουν όλοι. Αιχμαλωτισμένη στο ύφασμα, δεν ερμηνεύει τους ρόλους των ηθοποιών εκείνων που τα πρωτοφόρεσαν. Αντιθέτως, ο ρόλος της είναι ακριβώς η απουσία ρόλου, αναδεικνύοντας ένα ορφανό πλέον κοστούμι, αποκομμένο από το σώμα, από τους ηθοποιούς, από τις ταινίες. Ικανό να συγκινήσει, έτσι όπως εμφανίζεται απαστράπτον μέσα στην ιερατική μοναξιά του.
Συντελεστές Δημιουργία & ερμηνεία: Olivier Saillard & Tilda Swinton
Καλλιτεχνική συνεργασία: Gaël Mamine
Βοηθός: Ναυσικά Κεκέ
Κοστούμια: Danilo Donati & Ateliers Farani υπό τη διεύθυνση του
Luigi Piccolo
Ξύλινες κατασκευές: Laboratorio Pieroni, υπό τη διεύθυνση του Massimo Pieroni
Διευθυντής Παραγωγής: Aymar Crosnier
Παραγωγή: Studio Olivier Saillard
Συμπαραγωγή:
Zetema Progetto Cultura
(Ρώμη) και Azienda Speciale PalaExpo
Με την υποστήριξη των Ateliers Farani –Luigi Piccolo
για τα κοστούμια και του Laboratorio Pieroni
Ευχαριστίες:
Romain Blot, Clara Tosi Pamphili
Την Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου, μετά το τέλος της παράστασης θα ακολουθήσει συζήτηση με τον Olivier Saillard και την Tilda Swinton.
Η συζήτηση θα πραγματοποιηθεί με ταυτόχρονη διερμηνεία στα ελληνικά.
Πρόκειται για την πέμπτη συνεργασία της Σουίντον και του αναγνωρισμένου ιστορικού μόδας Ολιβιέ Σαγιάρ. Η πρώτη τους σύμπραξη έγινε το 2012 στο Μουσείο της Μόδας του Παρισιού, Palais Galliera, με την ηθοποιό να «ενεργοποιεί» ενδύματα από τη συλλογή ιστορικών κοστουμιών του μουσείου: από βικτωριανές τουαλέτες και ναπολεόντειες στρατιωτικές στολές μέχρι κομμάτια από τους οίκους Chanel, Schiaparelli και Balenciaga.
Συνεργασίες Olivier Saillard και Tilda Swinton:
“The Impossible Wardrobe” (2012), “Eternity Dress” (2013),
“Cloakroom–Vestiaire obligatoire” (2014),“Sur-exposition” (και με
τη Charlotte Rampling, 2016), “Embodying Pasolini” (2022).
To Embodying Pasolini (Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι) είναι εμπνευσμένο από το ιταλικό πρότζεκτ RoMaison, ένα πρόγραμμα που αποτίνει φόρο τιμής στα παραδοσιακά ατελιέ της Ρώμης, εξερευνώντας τη σχέση τους με τη μόδα και το σινεμά. Στην παράσταση παρουσιάζονται –ως επί το πλείστον για πρώτη φορά μετά την κατασκευή τους–δεκάδες φορέματα και πανωφόρια, επεξεργασμένα με διάφορες πειραματικές τεχνικές της Arte Povera, διά χειρός του ίδιου του Ντανίλο Ντονάτι. Συνοδεύονται από τα ξύλινα καλούπια του Laboratorio Pieroni, που αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία των καπέλων στις ταινίες του Παζολίνι. Ο Ντονάτι βραβεύτηκε με δύο Όσκαρ Ενδυματολογίας: πρώτα το 1968 για το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Franco Zeffirelli και, στη συνέχεια, το 1976 για το «Καζανόβα» του Federico Fellini. Οι συνεργασίες του με τους δύο θρυλικούς σκηνοθέτες, καθώς και με τον Luchino Visconti και τον Παζολίνι, παραμένουν από τις εμβληματικότερες στον παγκόσμιο κινηματογράφο.
O αιρετικός Παζολίνι, με την ποιητική και ταυτόχρονα οξυδερκή του ματιά στην ανθρώπινη κατάσταση και τις κοινωνικοπολιτικές και θρησκευτικές του ανησυχίες, βρήκε τον ιδανικό συνεργάτη στο πρόσωπο του Ντονάτι, τα κοστούμια του οποίου προσέδιδαν αυθεντικότητα και ιστορική ακρίβεια (ή, στην περίπτωση του «Σαλό, 120 Μέρες στα Σόδομα», σαδιστική έμφαση) στο κινηματογραφικό οικοδόμημα του Ιταλού σκηνοθέτη.
Olivier Saillard
Ο Olivier Saillard είναι ιστορικός τέχνης. Το 1995 διορίστηκε διευθυντής του Μουσείου Διακοσμητικών Τεχνών, Μόδας και Κεραμικής της Μασσαλίας. Το 2000 ανέλαβε υπεύθυνος προγραμματισμού των εκθέσεων «Μόδας» στο Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών του Παρισιού και το 2010 διευθυντής του Palais Galliera, του Μουσείου Μόδας του Παρισιού. Από το 2017 είναι διευθυντής του Ιδρύματος Azzedine Alaïa και από το 2018 καλλιτεχνικός διευθυντής Εικαστικών και Πολιτισμού του οίκου J.M. Weston. Έχει συγγράψει πολλά βιβλία, μεταξύ των οποίων τα “Histoire idéale de la mode contemporaine: Les plus beaux défilés de 1971 à nos jours” (Textuel, 2009) και “Le Bouquin de la mode” (Robert Laffont, 2019), και έχει διοργανώσει σημαντικές εκθέσεις:
“Yohji Yamamoto: Juste des vêtements”, “Christian Lacroix: His toires de Mode” στο Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών του Παρισιού, “Azzedine Alaïa” και “Jeanne Lanvin” στο Palais Galliera, “Madame Grès, la couture à l’œuvre” και “Balenciaga, l’œuvre au noir” στο Musée Bourdelle και “Le musée éphémère de la mode” στο Palazzo Pitti της Φλωρεντίας. Το 2005 τιμήθηκε με το βραβείο Villa Kujoyama στο Κιότο.
Έκτοτε, παράλληλα με το έργο του ως ιστορικού, έχει παρουσιάσει μια σειρά από ποιητικούς στοχασμούς υπό μορφή περφόρμανς: “The Impossible Wardrobe”, “Eternity Dress”, “Cloakroom–Vestiaire obligatoire” και, πιο πρόσφατα, το “Embodying Pasolini” με την Tilda Swinton στο πλαίσιο του Festival d’Automne του Παρισιού. Άλλες του περφόρμανς περιλαμβάνουν τα πρότζεκτ “Models Never Talk”, “Sur -exposition” με τη Charlotte Rampling και “Couture essentielle”. Συνολικά, τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει παρουσιάσει περίπου τριάντα παραστάσεις. Το 2018 ίδρυσε τη Moda Povera, μια επιχείρηση σχεδιασμού ρούχων, στην οποία επικρατεί ένας ποιητικός, επιτελεστικός και παιδαγωγικός χαρακτήρας, όπου κοινά και απλά ενδύματα αποκτούν αίγλη μέσα από τις γνώσεις και τις τεχνικές της υψηλής ραπτικής.
Tilda Swinton
Η Tilda Swinton έκανε το ντεμπούτο της στον κινηματογράφο με τον σκηνοθέτη Derek Jarman το 1985, στην ταινία “Caravaggio”. Η
δεύτερη ταινία της ήταν το “Friendship’s Death” του Peter Wollen. Με τον Τζάρμαν έκαναν επτά ακόμα ταινίες μαζί, ανάμεσά τους τις “The Last of England”, “The Garden”, “War Requiem”, “Edward II” («Εδουάρδος ο Β ́»,
για την οποία η ίδια κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας) και “Wittgenstein”, μέχρι τον θάνατο του Τζάρμαν το 1994. Η Τίλντα Σουίντον έγινε ευρύτερα γνωστή το 1992 χάρη στον πρωταγωνιστικό ρόλο της στην ταινία “Orlando”, σε σκηνοθεσία της Sally Potter, η οποία ήταν βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Virginia Woolf.
Έχει αναπτύξει διαρκείς κινηματογραφικές σχέσεις στον χρόνο με σκηνοθέτες όπως ο Jim Jarmusch, μεταξύ άλλων σε ταινίες όπως οι “Only Lovers Left Alive” («Μόνο οι Εραστές μένουν ζωντανοί») και “The Dead Don’t Die” («Οι νεκροί δεν πεθαίνουν»), οι Joel και Ethan Coen, η Lynne Ramsay (“We Need to Talk About Kevin”/ «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν»), ο Luca Guadagnino («Είμαι ο έρωτας», “A Bigger Splash”/ «Κάτω από τον ήλιο», “Suspiria”), η Joanna Hogg (“The Souvenir” 1ο και 2ο μέρος) και ο Bong Joon Ho (“Snowpiercer” and “Okja”).
Η Τίλντα Σουίντον δούλεψε επίσης με τον Ούγγρο μαιτρ του κινηματογράφου Béla Tarr («Ο άνθρωπος απ’ το Λονδίνο») και έπαιξε στην κωμωδία “Trainwreck” («Κατακούτελα») της Amy Schumer σε σκηνοθεσία του Judd Apatow, η οποία έλαβε εγκωμιαστικές κριτικές. Το 2020 έκανε την ταινία «Ανθρώπινη φωνή» με τον Pedro Almodóvar.
Βραβεύτηκε τόσο από την Αμερικανική (Όσκαρ) όσο και από τη Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου (BAFTA) με το βραβείο Β ́ Γυναικείου Ρόλου το 2008 για την ερμηνεία της στην ταινία “Michael Clayton” του Tony Gilroy. Το 2020 τιμήθηκε με υποτροφία από το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου και με Χρυσό Λέοντα στο φεστιβάλ της Βενετίας για το σύνολο του έργου της. Το 2021 συμμετείχε στα γυρίσματα της ταινίας του George Miller, “Three Thousand Years of Longing”, στην Αυστραλία, πλάι στον Idris Elba, συνεργάστηκε για πέμπτη φορά με τον Wes Anderson, στην ταινία “Asteroid City”, και για τρίτη φορά με την Joanna Hogg στο “The Eternal Daughter”. Πρόσφατα συμμετείχε στα γυρίσματα της ταινίας “The End” σε σκηνοθεσία του Joshua Oppenheimer. Άλλες επερχόμενες εμφανίσεις της είναι στην κωμωδία μεγάλου μήκους του Julio Torres, “Problemista”, και στην ταινία του David Fincher, “The Killer”, για το Netflix.
Η Τίλντα Σουίντον είναι μητέρα διδύμων και ζει στα Χάιλαντς της Σκοτίας.
Πληροφορίες παράστασης
PERFORMANCE ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ: ΕΝΣΑΡΚΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΑΖΟΛΙΝΙ
Olivier Saillard –Tilda Swinton
11–16 Δεκεμβρίου 2023 Στο -1της Στέγης
Δευτέρα & Παρασκευή 20:00, Τρίτη–Πέμπτη-Σάββατο 18:00 & 21:00
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συγγρού 107
Διάρκεια: 100 λεπτά
Την Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου, μετά το τέλος της παράστασης θα ακολουθήσει συζήτηση με την Tilda Swinton και τον Olivier Saillard.
Διατίθεται ταυτόχρονη διερμηνεία στα ελληνικά.
(*όλα τα εισιτήρια έχουν εξαντληθεί)
2130178200
infotickets@onassis.org
https://www.onassis.org/el
«ΝοΗΜΑΤΑ. Προσωποποιήσεις και Αλληγορίες από την αρχαιότητα έως σήμερα» στο Μουσείο Ακρόπολης: η νέα περιοδική έκθεση σε επιμέλεια του καθηγητή Νίκου Σταμπολίδη
165 αντικείμενα από σημαντικά μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού αναδεικνύουν προσωποποιήσεις και συμβολισμούς στην τέχνη, από την αρχαιότητα ως τη νεότερη εποχή
Ο Κρόνος που καταβροχθίζει τον γιο του –και ως Χρόνος όλους εμάς, τους ανθρώπους–, έργο επιβλητικό του περίφημου Φλαμανδού ζωγράφου Ρούμπενς, πλάι σ’ ένα λεπτεπίλεπτο πορσελάνινο μικρογλυπτό του εργαστηρίου Meissen με την ισχνή φιγούρα του γερο-Χρόνου. Η κεφαλή ενός ανέμου, ίσως του Βορέα, χυτεμένη σε χαλκό, με μαλλιά ανάκατα και στόμα μισάνοιχτο, δίπλα σε μια ταπισερί του 1965 από μακέτα του Γιάννη Τσαρούχη που δίνει στον λίβα τη μορφή ενός νέου με φτερά. Ένας μικρός Έρωτας, κλαμένος που η Αφροδίτη τον τιμώρησε στερώντας του το τόξο και τη φαρέτρα του αλλά και η θέα Τύχη σε δυο ολοζώντανες Πομπηιανές τοιχογραφίες του 1ου αιώνα μ.Χ. Ένα αγαλματίδιο από την Αίγυπτο που προσωποποιεί μοναδικά στον χαλκό το ασφυκτικό αίσθημα του φθόνου μέσα σε μόλις 13,5 εκατοστά αλλά και ο Πόνος όπως τον σμίλεψε στον μπρούντζο ο Νικόλαος Γύζης το 1898. Η Δίκη καθώς ετοιμάζεται να χτυπήσει με σφυρί την Αδικία στην παράσταση ενός αττικού αμφορέα του 520 π.Χ. και η αναγεννησιακή Δικαιοσύνη του Βαζάρι αποδοσμένη στο ζωγραφικό τελάρο ως μια χυμώδης νεαρή γυναίκα μέσα σε λαμπερά ενδύματα.
. Προσωποποιήσεις και Αλληγορίες από την αρχαιότητα έως σήμερα». Με όχημα τις προσωποποιήσεις και τις αλληγορίες στην τέχνη, στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του ισογείου τα νοήματα γίνονται νήματα που φέρνουν σε διάλογο πολύτιμα αντικείμενα και εικαστικές δημιουργίες με τις πιο ετερόκλητες υπογραφές, έργα από ζωγράφους, αγγειογράφους και γλύπτες της αρχαιότητας πλάι στον χρωστήρα του Τιέπολο, του Μπροντσίνο, του Μόραλη.
Η έκθεση, η πρώτη που υπογράφει ως διευθυντής του μουσείου ο καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης, υλοποιήθηκε κατά την τελευταία διετία. Δίνει, όμως, σχήμα σε μια επιθυμία που τον συντροφεύει εδώ και περίπου μισόν αιώνα, από τότε που πρωτάκουσε τους δασκάλους του Γιώργο Δεσπίνη και Μανόλη Ανδρόνικο να μιλούν για τους συμβολισμούς στην τέχνη.
«Αλληγορίες, προσωποποιήσεις, μεταφορές, υπερβολές, αινίγματα, ειρωνείες, υπόνοιες κ.ά. είναι όροι που συναντά κανείς σε κείμενα φιλοσοφικά ή ποιητικά, ρητορικά και άλλα, καθώς και στην περιγραφή καλλιτεχνημάτων και έργων τέχνης ήδη από την αρχαιότητα», σημειώνει ο ίδιος, υπογραμμίζοντας πως η μορφοποίηση ιδεών και εννοιών, ως υπάρξεων με ανθρώπινα ή και μεικτά χαρακτηριστικά ξεκίνησε σχετικά πρώιμα από την ποίηση, από τον Όμηρο και τον Ησίοδο, ενώ ακολούθησαν οι εικαστικές τέχνες, η αγγειογραφία, η μεγάλη ζωγραφική, η γλυπτική τουλάχιστον από τον 6ο αιώνα π.Χ. και μετά.
«Χαρακτηριστικά ανθρωποκεντρικός ο ελληνικός πολιτισμός δεν αποδίδει μόνον τους θεούς του κατ’ εικόνα και ομοίωση των ανθρώπων αλλά προσωποποιεί και την ίδια τη φύση, τον χρόνο, τις ιδέες και τους θεσμούς, τον ψυχισμό του, τα συναισθήματα και τις τέχνες». Με αυτές τις έννοιες ως οδηγό ξετυλίγεται ο μίτος της αφήγησης μέσα από 165 έργα από 40 και πλέον φορείς, εγχώριες εφορείες αρχαιοτήτων αλλά και ονομαστά μουσεία από την Αυστρία, το Βατικανό, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Βρετανία.
Περισσότερα από τα μισά βγαίνουν για πρώτη φορά από τα ιδρύματα που τα δανείζουν, τονίζει ο επιμελητής, ενώ οκτώ έφθασαν στην Αθήνα από το Βρετανικό Μουσείο. Ανάμεσά τους και η εντυπωσιακή αττική ερυθρόμορφη υδρία του Ζωγράφου του Μειδία, με πλούσια και κομψή γραπτή διακόσμηση που αναπαριστά 27 μορφές, θεούς και ήρωες, μέσα σε ένα τοπίο με βράχια, δέντρα και άνθη. Έργα «αντιπροσωπευτικά και ουσιαστικά», τα δάνεια από το Λονδίνο κρίθηκαν από τον Νίκο Σταμπολίδη ως απαραίτητα. Άλλωστε, θεωρεί στείρα την άποψη να αποκλειστεί σε αυτό το επίπεδο η συνεργασία με το Βρετανικό Μουσείο, διευκρινίζοντας ωστόσο πως «Άλλο πράγμα ο δανεισμός για εκθέσεις και άλλο τα Μάρμαρα του Παρθενώνα».
Η αλληγορία των τεσσάρων στοιχείων της Φύσης- αέρας – Stefano Pozzi, Gallerie Nazionali di Arte Antica:Palazzo Barberini
Σε μια σκηνογραφία που ορίζει το βαθύ μωβ, ελεύθερα αναρτημένα σε τοίχους και βάθρα ή εγκιβωτισμένα σε προθήκες, αγγεία, ανάγλυφα, αγάλματα, χειρόγραφα και βιβλία, νομίσματα, κεραμικά και πήλινα όστρακα, τοιχογραφίες και πίνακες ζωγραφικής αποκαλύπτουν τους πρωταγωνιστές και τις ιστορίες τους σε διαδρομές ρευστές και ενότητες πορώδεις.
Ακολουθώντας τις ανακαλύπτουμε στα πρώτα μας βήματα τα πρόσωπα του Χρόνου. Τις τέσσερις εποχές ως γυναικείες φιγούρες στο τμήμα ενός ασπρόμαυρου ψηφιδωτού από την Όστια, αλλά και στον περίφημο πίνακα του Γιάννη Τσαρούχη από το 1968-69 όπου εμφανίζονται ως νέοι άνδρες και γυναίκες πίσω από ένα ξύλινο τραπέζι γεμάτο με καρπούς της γης. Ή και ακόμα τις Ώρες σ’ ένα σπηλαιόμορφο ανάγλυφο από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο –από τις αρχαιότερες παραστάσεις με σχετικό θέμα.
Ουράνια σώματα και φυσικά στοιχεία, ανέμους, θάλασσες και ποτάμια, ηπείρους και χώρες θ’ απαντούσαμε στην αφιερωμένη στη Φύση ενότητα. Εδώ που ο ακτινοφόρος Ήλιος αποκτά την όψη ενός νεαρού άνδρα με βοστρύχους και η Αφροδίτη ως Αποσπερίτης καλπάζει σ’ ένα φυλαχτό. Εδώ που ο Αχελώος, ο προπάτωρ ποταμός και πατέρας των Ναϊάδων, αναδύεται κερασφόρος, με αυτιά ταύρου και εκφραστικό ανθρώπινο πρόσωπο από ένα ετρουσκικό χάλκινο τόντο και η Αφρική, σε μια νωπογραφία από την Οικία του Μελέαγρου στην Πομπηία, προβάλλει ως νεαρή γυναίκα, ντυμένη με κροκόπεπλο και κράνος από δέρμα ελέφαντα, πλάι στην βασίλισσα της Καρχηδόνας, Διδώ.
Η αλληγορία των τεσσάρων στοιχείων της Φύσης- Γη – Stefano Pozzi, Gallerie Nazionali di Arte Antica:Palazzo Barberini
Η Νίκη, η Έριδα, ο Πλούτος, η Υγεία, ο Πόθος, η Αγάπη, έννοιες που προσωποποιήθηκαν νωρίς και δέχτηκαν λατρείες στην αρχαιότητα, διεκδικούν το βλέμμα μας στην ενότητα για τις Θεότητες, σε μαρμάρινα αγαλμάτια, μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία, περίτεχνους καθρέπτες και κοσμήματα. Διόλου τυχαία αυτό το τμήμα της έκθεσης ανοίγει με την Τύχη και κλείνει με τον Έρωτα, δυο έννοιες που εξακολουθούν να κυριαρχούν στη ζωή μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι βρέθηκαν αποτυπωμένες κατά χιλιάδες σε σφραγίσματα σε ένα συμβολαιογραφείο στην Δήλο των ύστερων ελληνιστικών χρόνων, όταν αυτά που απεικόνιζαν θεούς του Ολύμπου κάθε φορά ανέρχονταν μόνο σε μερικές εκατοντάδες.
Ο Άνθρωπος με τα θετικά και τα δύσκολα που ορίζουν την Ανθρώπινη Φύση γράφουν το επόμενο κεφάλαιο. Πολλές οι αφορμές (η αρετή και η κακία, ο φθόνος και η τρέλα, η απάτη και η μνημοσύνη) για να κοντοσταθείς. Ανάμεσά τους, το χαριτωμένο μικρό πήλινο σύμπλεγμα μορφών από την Αίγυπτο, που παρωδούν τον Έρωτα και την Ψυχή, από τη συλλογή του Μουσείου Μπενάκη. Η αττική ερυθρόμορφη πελίκη από το Ετρουσκικό Μουσείο της Villa Giulia στη Ρώμη που αποτυπώνει τα γηρατειά ως φαλακρό, καμπούρη, σκελετωμένο άνδρα. Ο ερυθρόμορφος ελικωτός κρατήρας από το Μπάρι με την Ηώ να κρατά το άψυχο κορμί του γιου της Μέμνονα ενώ ο φτερωτός Θάνατος τον κυριεύει κόβοντας μια τούφα από τα μαλλιά του. Η μεγάλη ελαιογραφία του Τζοβάνι ντε Μιν, έργο του 1812, από τις Gallerie dell’Academia της Βενετίας, με τον «Ηρακλή στο σταυροδρόμι», σκεπτικό ανάμεσα στην Αρετή και την Ευδαιμονία. Η φτερωτή Λύσσα, προσωποποίηση του μένους, που κεντρίζει τον Λυκούργο στον καλυκωτό κρατήρα από εργαστήριο της Απουλίας. Αλλά και ο πίνακας Η Αλληγορία της Ζωγραφικής, έργο του 17ου αιώνα του Σεμπαστιάν Μπουρντόν, που κατέφθασε από το παλάτι της δόνα Τορλόνια στη Ρώμη.
Οι Θεσμοί –ο δήμος, η δικαιοσύνη, η ευνομία– εκπροσωπούνται επίσης στην εκθεσιακή διαδρομή, με την μαρμάρινη, φερμένη από το Βατικανό, Τύχη της Αντιόχειας να κερδίζει εύκολα την προσοχή μας και τον κώδικα του 13ου αιώνα από τη Μονή Βατοπεδίου να εικονογραφεί σ’ ένα του φύλλο το επεισόδιο της αποστολής κατασκόπων στην πόλη Γαι από τον Ιησού του Ναυή.
Η τύχη της Αντιοχείας από το Musei Vaticani
Αλληγορίες της Ελλάδας, της νίκης και της ήττας, του πλούτου και της πενίας, αλλά και του χριστιανισμού ανακαλύπτουμε στα ψηφιδωτά, τις ελαιογραφίες και τις εικόνες της τελευταίας ενότητας. Ανάμεσά τους ο μεγάλος πίνακας του Σιμόν Βουέ του 1623 που απεικονίζει τις ικανότητες της ψυχής, τη Διάνοια, τη Θέληση και τη Μνήμη, με ανθρώπινες μορφές. Η φωτεινή Αλληγορία της Δημόσιας Ευτυχίας του Μπροντσίνο από την Πινακοθήκη Ουφίτσι. Και, φυσικά, η πολυπρόσωπη, γεμάτη κίνηση και συμβολισμούς Αλληγορία της Συκοφαντίας (περ. 1530) από το εργαστήρι του Σάντρο Μποτιτσέλι, σαν μια υπόμνηση «για όλους όσοι έχουν εξουσία να μην ακούνε διαβολείς αλλά να βλέπουν την αλήθεια».
Εργαστήριο Σάντρο Μποτιτσέλι, Η αλληγορία της συκοφαντίας, περ. 1530. Galleria Colonna, Ρώμη
Ο επίλογος, πάντως, γράφεται με μια Χίμαιρα, ένα μοναδικό χάλκινο γλυπτό του 400 π.Χ. που μετακινείται για πρώτη φορά από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Φλωρεντίας. «Το τέρας με το υβριδικό σώμα από ετερόκλητα ζώα φαίνεται ότι εκλαμβανόταν στην αρχαιότητα ως αλληγορία του κακού και της καταστροφής», επισημαίνει ο καθηγητής Σταμπολίδης. «Στην Πολιτεία του Πλάτωνα, φαίνεται να παίρνει πολιτική χροιά, καθώς συνδέεται με την τυραννία –ως εκφυλισμένο παράδειγμα διακυβέρνησης–, όπως άλλωστε και στην Αινειάδα του Βιργιλίου, όπου γίνεται αλληγορία της αναρχίας και του χάους που προκύπτουν από εμφύλιους πολέμους. Σήμερα, βέβαια, η αλληγορική σημασία της Χίμαιρας σημαίνει το φανταστικό, το ονειρικό και το ουτοπικό, το αδύνατο και το απραγματοποίητο. Ως έκφραση αυτοειρωνίας και η ίδια η έκθεση θα μπορούσε να εκληφθεί σαν μια χίμαιρα», καταλήγει.
INFO:
«ΝοΗΜΑΤΑ. Προσωποποιήσεις και Αλληγορίες από την αρχαιότητα έως σήμερα»
Μουσείο Ακρόπολης, Διονυσίου Αρεοπαγίτου 15, 210 9000900
Διάρκεια έκθεσης: 4 Δεκεμβρίου 2023-14 Απριλίου 2024
Το κείμενο διακήρυξης περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας Ελλάδας -Τουρκίας
Οι ηγέτες της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, και της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υπέγραψαν σήμερα στην Αθήνα κείμενο διακήρυξης περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας, τη «Διακήρυξη των Αθηνών» που στόχο έχει να ενισχύσει περαιτέρω τη θετική ατζέντα στις σχέσεις των δύο χωρών, αν και θα πρέπει να σημειωθεί ότι «δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο» όπως σημειώνεται.
Ελλάδα και Τουρκία δεσμεύονται, στο πλαίσιο αυτής της διακήρυξης, «να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους». Παράλληλα, υπογραμμίζουν ότι «θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της διακήρυξης:
Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας, η Α.E. κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, η Α.E. κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, εκπροσωπώντας τις αντίστοιχες Κυβερνήσεις τους (που αποκαλούνται από κοινού «τα Μέρη»), έχοντας προεδρεύσει της 5ης συνάντησης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Τουρκίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας την 7η Δεκεμβρίου 2023, στην Αθήνα, σε πνεύμα καλής θέλησης και συνεργασίας,
PP1. Αναγνωρίζοντας την ανανεωμένη βούληση για συνεργασία μεταξύ των Κυβερνήσεων των δύο χωρών,
PP2. Υπογραμμίζοντας ότι οι δεσμοί μεταξύ των δύο γειτονικών εθνών έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν σημαντικά την ευημερία και τη δυναμική της περιοχής,
PP3. Δίνοντας έμφαση στην ανάγκη να συνεχίσουν να εργάζονται από κοινού προς όφελος και των δύο κοινωνιών σε κλίμα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης,
PP4. Επιδιώκοντας ενίσχυση των διμερών σχέσεων μέσω των υφιστάμενων θεσμικών μηχανισμών,
PP5. Τονίζοντας ότι, προκειμένου να ενισχυθούν οι σχέσεις καλής γειτονίας, αμφότερα τα Μέρη, χωρίς να θίγονται οι εκατέρωθεν νομικές θέσεις τους, θα καλλιεργούν πνεύμα αλληλεγγύης απέναντι στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις,
PP6. Υπογραμμίζοντας ότι για την προώθηση της εν λόγω θετικής ατμόσφαιρας και ατζέντας, αμφότερα τα Μέρη θα ενθαρρύνουν την ανταλλαγή επισκέψεων σε κάθε επίπεδο με προσέγγιση προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελεσμάτων,
PP7. Υπενθυμίζοντας ότι μεταξύ των θεμελιωδών σκοπών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και των παγκοσμίως αναγνωρισμένων αρχών του διεθνούς δικαίου είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και η φιλική συνεργασία μεταξύ των κρατών,
PP8. Έχοντας αποφασίσει να καλλιεργούν φιλικές σχέσεις, αμοιβαίο σεβασμό, ειρηνική συνύπαρξη και κατανόηση και να επιλύουν κάθε διαφορά μεταξύ τους με ειρηνικά μέσα και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο,
PP9. Υπογραμμίζοντας τη σημασία των αποτελεσματικών διαύλων και μηχανισμών επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο για την επιτυχή διαχείριση των διμερών τους σχέσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης,
PP10 Τονίζοντας ότι και τα δύο Μέρη θα προσεγγίσουν τις σχέσεις τους με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και την εμβάθυνση των δεσμών μεταξύ των λαών, συνεισφέροντας με αυτόν τον τρόπο στην ευημερία και την ειρηνική συνύπαρξη των δύο γειτονικών λαών τους, τονίζοντας περαιτέρω ότι προς τούτο, υπό το φως της επιτευχθείσας σημαντικής προόδου σχετικά με την προώθηση της θετικής ατζέντας σε οικονομικά και εμπορικά θέματα μέσω του Κοινού Σχεδίου Δράσης, οι δύο πλευρές θα διερευνήσουν επιπρόσθετα θέματα συνεργασίας,
Συμφώνησαν στα κάτωθι:
OP1. Τα Μέρη συμφωνούν να συμμετέχουν σε συνεχείς εποικοδομητικές και ουσιαστικές διαβουλεύσεις με βάση τους ακόλουθους πυλώνες:
(α) Πολιτικός Διάλογος:
– σε θέματα αμοιβαίου συμφέροντος
– Διερευνητικές/ Διαβουλευτικές συνομιλίες
(β) Θετική Ατζέντα, στο πλαίσιο του ενισχυμένου Κοινού Σχεδίου Δράσης, που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς της επιχειρηματικότητας-οικονομίας, τουρισμού, μεταφορών, ενέργειας, καινοτομίας, επιστήμης και τεχνολογίας, γεωργίας, περιβαλλοντικής προστασίας, κοινωνικής ασφάλισης και υγείας, νεολαίας, εκπαίδευσης και αθλητισμού και όποιον άλλο τομέα συμφωνηθεί από κοινού, με στόχο την επίτευξη σημαντικών και συγκεκριμένων παραδοτέων, εξορθολογίζοντας και επικαιροποιώντας συνεχώς την ατζέντα, με δομημένο τρόπο και νέα θέματα.
(γ) Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που περιλαμβάνουν μέτρα στον στρατιωτικό τομέα που θα συνέβαλλαν στην εξάλειψη αδικαιολόγητων πηγών έντασης, καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές,
OP2. Τα Μέρη δεσμεύονται να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της Διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους.
OP3. Τα Μέρη θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Αυτή η Διακήρυξη δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο. Καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη.
Έγινε στην Αθήνα, την 7η Δεκεμβρίου 2023, σε δύο αντίγραφα, καθένα στην Τουρκική, Ελληνική και Αγγλική γλώσσα με όλα τα κείμενα να θεωρούνται εξίσου αυθεντικά. Σε περίπτωση διαφοράς ως προς την ερμηνεία, υπερισχύει το αγγλικό κείμενο.
Συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου
Τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη συναντά αυτήν την ώρα στο Μέγαρο Μαξίμου ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος έφτασε στην Αθήνα το πρωί, για επίσκεψη εξπρές για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας.
Υπενθυμίζεται ότι μετά την άφιξή του στο «Ελ. Βενιζέλος», ο Τούρκος πρόεδρος οδηγήθηκε απευθείας στο Προεδρικό Μέγαρο όπου συναντήθηκε με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου. «Να μιλήσουμε βλέποντας το γεμάτο μέρος του ποτηριού», είπε ο Ερντογάν απευθυνόμενος στην ΠτΔ, προτού οδηγηθεί στο Μέγαρο Μαξίμου για την συνάντησή του με τον πρωθυπουργό.
Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός και ο κ. Ερντογάν θα κάνουν δηλώσεις στον Τύπο. Θα ακολουθήσει γεύμα εργασίας της ολομέλειας του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.
Ελληνοτουρκικά: Με χαμηλές προσδοκίες η επίσκεψη Ερντογάν
Την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα ενημερώσει σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης για τους σχεδιασμούς και τις προσδοκίες της ελληνικής διπλωματίας από την επικείμενη επίσκεψη του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) της 7ης Δεκεμβρίου. Χθες ο κ. Γεραπετρίτης ενημέρωσε αρχηγούς και εκπροσώπους των κοινοβουλευτικών κομμάτων για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Σε γενικές γραμμές οι επαφές της ερχόμενης Πέμπτης αναμένονται από την Αθήνα με χαμηλές προσδοκίες ως προς τα δύσκολα ελληνοτουρκικά θέματα, αλλά ταυτόχρονα με την ελπίδα ότι η φάση ύφεσης της έντασης στο πεδίο που μετρά ήδη δέκα μήνες (με αρχή τους καταστροφικούς σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου στη νοτιοανατολική Τουρκία) μπορεί να επιμηκυνθεί περαιτέρω, καθώς ανάλογη διάθεση φαίνεται να υπάρχει και στην άλλη πλευρά. Ως προς το ουσιαστικό σκέλος, το γεγονός ότι η Αγκυρα δεν έχει αλλάξει στο παραμικρό τις βασικές θέσεις της είναι ενδεικτικό των δυσκολιών που υπάρχουν. Ωστόσο, ακόμη και στο σκέλος της θετικής ατζέντας η πρόοδος είναι πολύ αργή. Η ολιγόωρη στάση του κ. Ερντογάν στην Αθήνα αντικατοπτρίζει και το περιεχόμενο του ΑΣΣ. Οι υπουργοί θα συναντηθούν την ώρα που θα βρίσκεται σε εξέλιξη η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του κ. Ερντογάν, προκειμένου να τηρηθεί το πολύ στενό χρονοδιάγραμμα.
Χθες, στις επαφές που είχε ο κ. Γεραπετρίτης με τους αρχηγούς των κομμάτων και τους εκπροσώπους τους η ατμόσφαιρα ήταν θετική και, σύμφωνα με πληροφορίες, αναπαρήχθησαν οι εκτιμήσεις περί περιορισμένων προσδοκιών στα ουσιαστικά ζητήματα κατά το επικείμενο ΑΣΣ. Συγκεκριμένα, ο κ. Γεραπετρίτης υποδέχθηκε στη Βασιλίσσης Σοφίας τους Στέφανο Κασσελάκη (ΣΥΡΙΖΑ), Δημήτρη Μάντζο (ΠΑΣΟΚ), Γιώργο Μαρίνο (ΚΚΕ), Κυριάκο Βελόπουλο (Ελληνική Λύση), Δημήτρη Νατσιό (Νίκη), Ζωή Κωνσταντοπούλου (Πλεύση Ελευθερίας) και Βασίλη Στίγκα (Σπαρτιάτες).
Από τον κ. Κασσελάκη, ο οποίος συνοδευόταν από την αρμόδια τομεάρχη Ρένα Δούρου και τον διπλωματικό σύμβουλό του Βαγγέλη Καλπαδάκη, τονίστηκε η σταθερή στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ στον διάλογο με την Τουρκία στη βάση του διεθνούς δικαίου, με σκοπό τη μείωση της έντασης, την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και τη συνεργασία σε σειρά τομέων. Ο κ. Κασσελάκης σημείωσε ότι η Ελλάδα πρέπει να έχει τέσσερις κατευθυντήριες γραμμές:
• Πρώτον, ο διάλογος να αποκλείει οποιαδήποτε διαπραγμάτευση σχετικά με την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, την κυριαρχία της χώρας και οποιαδήποτε συζήτηση περί συνεκμετάλλευσης ή απεμπόλησης του δικαιώματος επέκτασης των χωρικών υδάτων μέχρι τα 12 ναυτικά μίλια.
• Δεύτερον, να έχει σαφή προοπτική την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας / ΑΟΖ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
• Τρίτον, να καθορίσει με σαφήνεια τους όρους υπό τους οποίους θα προχωρήσουν οι διερευνητικές επαφές.
• Τέταρτον, να αξιοποιήσει τις συμμαχίες μας ώστε η Τουρκία να πιεστεί και να δεσμευτεί μακροπρόθεσμα στον ελληνοτουρκικό και ευρωτουρκικό διάλογο.
Ο κ. Μάντζος από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ ζήτησε να πληροφορηθεί ποιες είναι οι προσδοκίες για τα επόμενα βήματα. Επίσης, σημείωσε ότι σε περίπτωση που υπάρξουν εξελίξεις επί το ουσιαστικότερον, αν δηλαδή εισέλθουν οι συζητήσεις στα δύσκολα θέματα, θα πρέπει να συγκληθεί το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών.
Από την πλευρά του ΚΚΕ, μετά τη συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών ο κ. Μαρίνος δήλωσε ότι «στόχος είναι μέσα από αυτή τη διαδικασία να προωθηθεί η συνεκμετάλλευση – συνδιαχείριση του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, προς όφελος μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, και να ισχυροποιηθεί η νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ».
Πέθανε ο Χένρι Κίσινγκερ σε ηλικία 100 ετών -Πανίσχυρος διπλωμάτης, «γεράκι», με το πιο αμφιλεγόμενο Νόμπελ ειρήνης
Ο Χένρι Κίσινγκερ, ιστορική μορφή της αμερικανικής διπλωματίας, πέθανε στα 100 του χρόνια, ανακοίνωσε τα ξημερώματα το ίδρυμα που δημιούργησε ο νομπελίστας ειρήνης (1973) και φέρει το όνομά του.
Ο Χένρι Κίσινγκερ, που «έφυγε» στα 100 του χρόνια. είχε ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες διαστάσεις και διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επί των ημερών του Ρίτσαρντ Νίξον και του Τζέραλντ Φορντ στην προεδρία.
Βασικός διαμορφωτής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής τα χρόνια του ψυχρού πολέμου, ο Χένρι Κίσινγκερ, γόνος οικογένειας Γερμανοεβραίων, «πέθανε στο σπίτι του στο Κονέτικατ», διευκρίνισε η ίδια πηγή.
Πιστώθηκε την προσέγγιση με τη Μόσχα και με το Πεκίνο, όμως η εικόνα του αμαυρώθηκε εξαιτίας της εμπλοκής του σε τραγικά γεγονότα, πάνω απ’ όλα στο πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1973 στη Χιλή.
Ένδειξη της αύρας και της επιρροής του βραχύσωμου άνδρα με τα χοντρά γυαλιά, την μπάσα φωνή και τη χαρακτηριστική γερμανική χροιά της προφοράς του στα αγγλικά: παρά την πολύ προχωρημένη του ηλικία, τον συμβουλευόταν συχνά μεγάλο μέρος της πολιτικής ελίτ των ΗΠΑ, κι όχι μόνο, ενώ όχι σπάνια τον υποδέχονταν στο εξωτερικό αρχηγοί κρατών. 
Στο τελευταίο του μείζον ταξίδι, τον Ιούλιο επισκέφθηκε το Πεκίνο, για να συναντηθεί με τον κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. Αυτός ο τελευταίος εξήρε τον «θρυλικό διπλωμάτη» ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στην προσέγγιση της Κίνας και των ΗΠΑ τα χρόνια του 1970.
Ουδείς άλλος σημάδεψε όσο αυτός την αμερικανική εξωτερική πολιτική το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Φημισμένος για τις απαράμιλλες διαπραγματευτικές του ικανότητες, ο Χένρι Κίσινγκερ ταυτόχρονα συχνά επεδείκνυε ροπή στον αυταρχισμό.
Χένρι Κίσιγνκερ: Η περίπλοκη προσωπικότητα που γεννούσε θαυμασμό και μίσος
Ο πραγματιστής πολιτικός που πιστώνεται την «αμερικανική Realpolitik» ήταν πάντα αληθινό «γεράκι» της Ουάσιγκτον, υπήρξε περίπλοκη προσωπικότητα, που γεννούσε τόσο θαυμασμό όσο και μίσος.
Ο ναζισμός σημάδεψε ανεξίτηλα τον νεαρό Γερμανοεβραίο Χάιντς Άλφρεντ Κίσιντζερ, που γεννήθηκε την 27η Μαΐου 1923 στη Φουρτ (Βαυαρία): στα 15 του, μετατρεπόταν σε πρόσφυγα στις ΗΠΑ μαζί με την οικογένειά του. Αφού απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα στα 20 του χρόνια, θα κατατασσόταν στον στρατό και θα υπηρετούσε στην Ευρώπη, κυρίως στη στρατιωτική αντικατασκοπεία, λόγω των άπταιστων γερμανικών του. Παρασημοφορήθηκε για τη δράση του.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιθυμώντας διακαώς να συνεχίσει τις σπουδές του, μπήκε στο Χάρβαρντ – από όπου βγήκε με πτυχίο στις διεθνείς σχέσεις, προτού γίνει μέλος του διδακτικού προσωπικού και της διεύθυνσης του πασίγνωστου πανεπιστημίου. Εκείνη την περίοδο, οι Δημοκρατικοί πρόεδροι Τζον Κένεντι και Λίντον Τζόνσον άρχιζαν να συμβουλεύονται ολοένα συχνότερα τον λαμπρό -και ιδιαίτερα φιλόδοξο- καθηγητή.
Όμως ο διοπτροφόρος πανεπιστημιακός δεν θα μετατρεπόταν σε παγκόσμια μορφή της διπλωματίας παρά την περίοδο του Ρίτσαρντ Νίξον, όταν αρχικά έγινε σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου και κατόπιν υπουργός Εξωτερικών – κατείχε και τις δύο θέσεις από το 1973 ως το 1975, ενώ παρέμεινε ΥΠΕΞ υπό τον Τζέραλντ Φορντ, ως το 1977.
Έθεσε σε εφαρμογή την αμερικανική Realpolitik, επιδιώκοντας την αποκλιμάκωση των εντάσεων με τη σοβιετική ένωση και την προσέγγιση με την Κίνα του Μάο, όπου πήγε επανειλημμένα -με άκρα μυστικότητα- για να προετοιμάσει την ιστορική επίσκεψη του προέδρου Νίξον στο Πεκίνο το 1972.
Διεξήγαγε εξάλλου, επίσης με άκρα μυστικότητα, ενώ βομβαρδιζόταν ανηλεώς το Ανόι, διαπραγματεύσεις για να τερματιστεί ο πόλεμος του Βιετνάμ.
Το αμφιλεγόμενο Νόμπελ του Κίσινγκερ
Η υπογραφή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός ήταν αυτό που επικαλέστηκε η επιτροπή όταν το απένειμε το Νόμπελ ειρήνης το 1973 – όμως ο βιετναμέζος ηγέτης Λε Ντικ Το αρνήθηκε να το παραλάβει. Η βράβευση πιθανόν θα παραμείνει η πιο αμφιλεγόμενη στην ιστορία.
Επικριτές του Χένρι Κίσινγκερ για χρόνια απαιτούσαν να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαρτντ Νίξον συγχαίρει τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Χένρι Κίσινγκερ για το Νόμπελ Ειρήνης το 1973 / Φωτογραφία AP
Κατήγγειλαν τον σκοτεινό, όχι σπάνια απροκάλυπτο ρόλο του σε αποφάσεις όπως οι μαζικοί βομβαρδισμοί των ΗΠΑ στην Καμπότζη, ή η αμερικανική υποστήριξη στον ινδονήσιο δικτάτορα Σουχάρτο, η εισβολή των δυνάμεων του οποίου στο Ανατολικό Τιμόρ στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 200.000 ανθρώπους το 1975.
Όμως ήταν πάνω απ’ όλα η δράση της CIA στη Λατινική Αμερική, συχνά με προσωπικές του εντολές, αυτή που αμαύρωσε περισσότερο από καθετί άλλο την εικόνα του: ειδικά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1973 στη Χιλή, η κατάληψη της εξουσίας από τον Αουγούστο Πινοτσέτ και ο θάνατος του σοσιαλιστή προέδρου Σαλβαδόρ Αγιέντε.
Στην πορεία των ετών, ήρθαν στο φως απόρρητα έγγραφα που αποκάλυπταν το περίγραμμα και το εύρος αυτού που θα γινόταν γνωστό με την ονομασία «Σχέδιο Κόνδωρ»: σκοπός του ήταν η εξάλειψη των αντιπάλων των στρατιωτικών δικτατοριών στη Λατινική Αμερική τα χρόνια του 1970 και του 1980.
Μολαταύτα, ο συγγραφέας των βιβλίων Διπλωματία (1994) και Παγκόσμια Τάξη (2014), πατέρας δυο παιδιών, παντρεμένος από το 1974 με τη φιλάνθρωπο Νάνσι Μαγκίνες, διατηρούσε ως τον θάνατό του τεράστια επιρροή. Και φυσικά, παρέμενε γεράκι: τον Ιανουάριο, τάχθηκε υπέρ της συνέχισης της υποστήριξης στην Ουκρανία, που έπρεπε, κατ’ αυτόν, να γίνει κράτος μέλος του NATO.
Το πρόβλημα του Σούνακ είναι οι …δημοσκοπήσεις
Τυπικά και θεσμικά, ουδείς κατάλαβε γιατί ο Βρετανός πρωθυπουργός ματαίωσε, μόλις λίγες ώρες πριν την πραγματοποίησή της στην Ντάουνινγκ Στριτ 10, ματαίωσε την προγραμματισμένη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Θάνος Οικονομόπουλος
Και τούτο, επειδή δεν δόθηκε καμιά επίσημη δικαιολογία…
Τι κάνει νιάου- νιάου στα κεραμίδια, βέβαια: το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα, ζήτημα στο οποίο ο κ. Ρίσι Σούνακ, επέλεξε να κρατήσει σκληρή και αδιάλλακτη στάση… Έλγιν! Ζήτημα, μάλιστα, στο οποίο ο αρχηγός της βρετανικής αντιπολίτευσης, αρχηγός των Εργατικών, κ. Κιρ Στάρμερ, έχει την εντελώς αντίθετη άποψη (όπως και η πλειοψηφία της βρετανικής Κοινής Γνώμης, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις) και έχει δηλώσει ότι όταν αναλάβει την ευθύνη διακυβέρνησης θα διευθετήσει άμεσα, δικαιώνοντας το μόνιμο , επίμονο και διακομματικό αίτημα της χώρας μας.
Ο κ. Στάρμερ επανέλαβε την πάγια θέση του και κατά την συνάντηση που είχε με τον Έλληνα πρωθυπουργό, που προηγήθηκε εκείνης με τον κ. Σούνακ.
Ο κ. Σούνακ, έχει να αντιμετωπίσει σε 4 μήνες εκλογές-Γολγοθά! Βρίσκεται πίσω από τον αντίπαλό του και (κατά τις δημοσκοπήσεις, βέβαιο νικητή τω ν εκλογών ) Εργατικό κ. Στάρμεν κατά 20 εκατοστιαίες μονάδες, με την διαφορά να αυξάνει σταθερά. Σκέφθηκε λοιπόν παλαβά, ότι μια σκληρή στάση του στο θέμα των Μαρμάρων, θα του ενίσχυε το ηγετικό του προφίλ! Και αποφάσισε να συμπεριφερθεί όχι ως πρωθυπουργός μια χώρας παλιάς αυτοκρατορίας, μιας χώρας ευρωπαϊκής, μέλους του ΝΑΤΟ, των G20, με παραδόσεις και ιστορία, αλλά ως φύλαρχος παλαιάς κοπής της αφρικανικής ζούγκλας. Πάλι καλά που δεν έβαλε στο καζάνι τον Έλληνα πρωθυπουργό!
Δεν είναι τυχαίο που το σύνολο των βρετανικών ΜΜΕ, τον έψεξε με σκληρά λόγια για την απαράδεκτη αυτή συμπεριφορά του, και επώνυμοι Βρετανοί αξιωματούχοι και πολιτικοί παρατηρητής, εξέφρασαν τον αποτροπιασμό τους, και τάχθηκαν υπέρ του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος αντέδρασε με μια πολύ σκληρή ανακοίνωση, εκφράζοντας στον κ. Σούνακ την βαθειά λύπη του, εκ μέρους και της χώρας μας, τονίζοντας πως «όποιος πιστεύει στην ορθότητα και το δίκαιο των απόψεών του, δεν φοβάται και δεν αποφεύγει την αντιπαράθεση επιχειρημάτων».
Η όλη εξέλιξη, που παραβιάζει βάναυσα και κατάφωρα όχι μόνο την διπλωματική εθιμοτυπία αλλά ακόμη και την έννοια της πολιτικής αστικής ευγένειας, δεν αντέχει σε κανενός είδους δικαιολογία (στα παλιά χρόνια, θα ήταν casus belli!) και προσβάλλει ευθέως τις καλές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Ιδίως, μάλιστα, αν ληφθεί υπ’ όψη ότι αυτές οι επίσημες επισκέψεις δεν γίνονται… έτσι στα στραβά («α, μιας και είμαι στην χώρα σου, δεν συναντιόμαστε κι’ όλας να τα πούμε;») , αλλά κατόπιν λεπτομερών συνεννοήσεων και συμφωνίας περί της ατζέντας των συζητήσεων, μέσω της διπλωματικής οδού. ΚΙι’ αν στην φάση αυτή διαπιστωθούν ανυπέρβλητες διαφορές, η συνάντηση δεν ανακοινώνεται και δεν πραγματοποιείται!
Στην προσυμφωνημένη ατζέντα της συνάντησης Σούνακ- Μητσοτάκη, περιλαμβανόταν το μόνιμο θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων, πάγιο ελληνικό αίτημα, καθώς και η δραματική κρίση στο Μεσανατολικό, το μεταναστευτικό, ο πόλεμος στην Ουκρανία (στο οποίο, οι δυο χώρες βρίσκονται στην ίδια πλευρά) και η κλιματική αλλαγή. Στα τέσσερα από τα πέντε, υπάρχει διαπιστωμένη συμφωνία των δύο χωρών. «Αγκάθι», ας πούμε (γιατί βλέπουμε την στάση των επερχόμενων και της Κοινής Γνώμης), τα Μάρμαρα.
Θέμα για το οποίο όχι μόνο συμφωνήθηκε εκ των προτέρων να περιλαμβάνεται στην ατζέντα της συνάντησης, αλλά και ο Έλληνας πρωθυπουργός στις συνεντεύξεις και τις άλλες συναντήσεις του στο Λονδίνο, δεν έκρυψε ότι είναι ένθερμος υποστηρικτής και διεκδικητής των πάγιων εθνικών θέσεων, όπως και όλες οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις! Τι… σόκαρε, ξάφνιασει, ενόχλησε και κατέπληξε, λοιπόν, τον προσωρινό ένοικο της Ντάουνιγκ Στρίτ 10; Το ότι ο κ. Μητσοτάκης σε μια συνέντευξή του είπε «πως σας θα φαινόταν κόβανε στην μέση και αφαιρούσαν την μισή Μόνα Λίζα;» Αστεία πράγματα…
Τι το τραγικό για τον κ.Σούνακ θα συνέβαινε, αν απέρριπτε για άλλη μια φορά το πάγιο ελληνικό αίτημα, ή διπλωματικά το παρέπεμπε στις καλένδες; Θα μπορούσε μάλιστα αν ήθελε, να το επαναλάβει και στις κοινές δηλώσεις των δύο ηγετών, μετά την συνάντηση, χωρίς να δημιουργήσει διπλωματικό επεισόδιο. Εδώ… τσακώθηκαν on camera,Ερντογάν και Σόλτς για σοβαρότερα ζητήματα, χωρίς να «πιαστούν στα χέρια» ή να δείξουν ότι… δεν κάνουν για τη ν δουλειά που ανέλαβαν!
Δεν είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται με θλίψη το γεγονός ότι σήμερα, οι ηγέτες μεγάλων και ιστορικών χωρών της Ευρώπης είναι «μικροί», ασήμαντοι, κατώτεροι των απαιτήσεων καιν της ίδιας τους της χώρας, αλλά και συνολικά του προβληματικού ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Και η πάλαι ποτέ Μεγάλη Βρετανία, επί πολλά χρόνια τώρα, αλλά ιδίως μετά το καταστροφική για την ίδια την χώρα BREXIT, κυβερνιέται από ασήμαντα ανθρωπάκια, που όχι δεν αντέχουν στην παραμικρή σύγκριση με τα παλιά μεγαθήρια τύπου Τσώρτσιλ, Μακ Μίλαν, Θάτσερ κ.λ.π., (και θα ήταν ύβρις η όποια απόπειρα σύγκρισης…), άλλα απειλούν το ίδιο το μέλλον του λαού της χώρας…
ΥΓ: Περιδιαβαίνοντας το διαδίκτυο και τα «σχόλια» κάποιων φανατικών τρολς, αλλά και διαβάζοντας κάποιους τίτλους αριστερών εντύπων, όπως π.χ στην «Εφημερίδα των Συντακτών», («Φιάσκο στο Λονδίνο!»), κόντρα στην σοβαρή και εθνική στάση (για πρώτη φορά επί της ηγεσίας του στον ΣΥΡΙΖΑ!) που αναδεικνύει η επίσημη ανακοίνωση του κ. Κασσελάκη για το θέμα, αναρωτιέμαι αν αυτή οι φανατικοί είναι τόσο αποκομμένοι από τα αισθήματα της ελληνικής κοινωνίας, ή αν τα πληρώνει ο κ. Μητσοτάκης…