«ΕΥΖΩΝΕΣ» Η ιστορική και εικαστική έκθεση στη Βασιλική Αγίου Μάρκου, Ηράκλειο Κρήτης
Στη Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου, Βασιλική Αγίου Μάρκου
Εγκαίνια έκθεσης: Σάββατο 12 Φεβρουαρίου 2022 ώρα 19:30/ Διάρκεια έκθεσης: 12 Φεβρουαρίου – 10 Μαρτίου 2022
Οργάνωση: Δήμος Ηρακλείου (Αντιδημαρχία Πολιτισμού)
Τον σχεδιασμό και την επιμέλεια της έκθεσης έχει η Ίρις Κρητικού.
Την επιμέλεια του αρχειακού υλικού έχουν ο Νίκος Βατόπουλος & η Ίρις Κρητικού.
Συνδιοργάνωση: ΑΜΚΕ ΦΕΡΜΕΛΗ
Ο Δήμος Ηρακλείου, δια της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού, σε συνεργασία με την ΑΜΚΕ «ΦΕΡΜΕΛΗ» – Όμιλο Ανάδειξης της πολιτιστικής, καλλιτεχνικής και εθνικής μας κληρονομιάς, διοργανώνουν τη θεματική έκθεση «ΕΥΖΩΝΕΣ», με τη συμμετοχή 65 διακεκριμένων Ελλήνων εικαστικών, πλαισιωμένης από έναν πρωτότυπο πυρήνα ιστορικής αναφοράς.
Φωτογραφίες, ιστορικά κειμήλια και συλλεκτικά αντικείμενα από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές την κοσμούν.
Η έκθεση, η οποία θα παρουσιαστεί στην εμβληματική Βασιλική του Αγίου Μάρκου από τις 12 Φεβρουαρίου ως τις 10 Μαρτίου του 2022 (επίσημα εγκαίνια το Σάββατο 12 Φεβρουαρίου στις 19.30), ξεκίνησε με μεγάλη επιτυχία από το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία, με πρωτοβουλία της εικαστικού και προέδρου της ΑΜΚΕ «ΦΕΡΜΕΛΗ» κ. Πενθερουδάκη. Με τη συμμετοχή αξιόλογων καλλιτεχνών, η έκθεση καταφέρνει να αναδείξει την συγκινησιακή φόρτιση που προκαλεί το αφήγημα του Τάγματος των Ευζώνων. Ένα αφήγημα «στολισμένο» με μύθους και θρύλους, πηγή έμπνευσης για ξένους περιηγητές, για ζωγράφους και ποιητές λαϊκούς και μη, για πεζογράφους.
Το Ηράκλειο είναι ο τρίτος σημαντικός σταθμός της, ενώ το ταξίδι της συνεχίζεται.
Η παρουσία της στην Κρήτη έχει διττή σημασία. Από τη μια παραπέμπει στην παράδοση μιας φορεσιάς που κυριάρχησε στην ηπειρωτική χώρα και που τιμήθηκε από άξιους Έλληνες – αγωνιστές. Από την άλλη, συνομιλεί με τον νου και την ψυχή με τη νησιώτικη, απολύτως διαφορετική στο ύφος και τα χρώματα, αλλά εξ’ ίσου βεβαρυμμένη με δόξα και κλέος. Ωραίος ως Ελλην με τη φουστανέλα ο Κολοκοτρώνης και ο Καραϊσκάκης, αλλά ωραίος ως Ελλην και ο Κανάρης και ο Μιαούλης με τη νησιώτικη.
Οι δύο θεματικές ενότητες της έκθεσης, αλληλοσυμπληρώνονται και αναπτύσσουν από κοινού το ιστορικό και εικαστικό αφήγημα καθώς και τους διαφορετικούς άξονες του οράματος του Σώματος των Ευζώνων. Σημαντικά τεκμήρια, φωτογραφίες, επιστολές, ταχυδρομικά δελτάρια, βινύλια, κειμήλια και παιδικά παιχνίδια, τουριστικά ενθυμήματα αλλοτινών δεκαετιών, κοσμήματα και κεντήματα, προσεκτικά φυλαγμένες μνήμες και βιωμένες οικογενειακές παραδόσεις μεταξύ των οποίων και εκείνες των συμμετεχόντων εικαστικών, από κοινού με δικά τους προστιθέμενα συλλεκτικά αντικείμενα και οικογενειακά κειμήλια, συνυπάρχουν αθόρυβα μα καθοριστικά, στον καμβά της αφήγησης.
Αποδεικνύοντας έτσι, πόσο σημαντικό είναι το φέρον βάρος του εθνικού ετούτου συμβόλου και πώς η εικόνα του εύζωνα έχει περάσει ανεξίτηλα σε τόσες διαφορετικές μορφές, επιφάνειες, συλλεκτικά πολύτιμα και ευτελή καθημερινά αντικείμενα, γραπτές και προφορικές παραδόσεις, ιστορικές, λογοτεχνικές, καθημερινές αφηγήσεις.
Στόχος τόσο των διοργανωτών, όσο και των επιμελητών, συνομιλώντας και αντλώντας από τον παράλληλο πολύτιμο ιστορικό πυρήνα της έκθεσης, ήταν εξαρχής, η σύγχρονη εικονοποιία της να μην αναλωθεί σε στερεοτυπικές και γραφικές αποτυπώσεις μιας «χάρτινης» εικόνας του Εύζωνα, αλλά να ενισχυθεί με παλλόμενες συγκινησιακά ζωγραφικές απεικονίσεις πορτραίτων ανθρώπων, ηρώων που υπήρξαν και ζωγραφικών λαϊκών ή ακαδημαϊκών προτύπων που κατά το παρελθόν δημιουργήθηκαν και διαδόθηκαν. Να κεντηθεί με πολύτιμες λεπτομέρειες που σε εμπνευσμένη συνομιλία με το αρχαίο και βυζαντινό παρελθόν της ευζωνικής στολής, οδηγούν σε οργανική σύγχρονη έμπνευση. Να ξεδιπλωθεί με την εικαστική απόδοση ιστορικών επεισοδίων, παιδικών και οικογενειακών αναμνήσεων από κάθε γωνιά της Ελλάδας και αθηναϊκών στιγμιότυπων με επίκεντρο την ακοίμητη Ανακτορική -και μετέπειτα Προεδρική- Φρουρά, τις κεντρικές αστικές λεωφόρους και το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα.
Στη διαδρομή αυτή, οι εικαστικά αποδοσμένες καταθέσεις προσωπικών αφηγήσεων και οι αναδρομές σε οικογενειακά άλμπουμ με στόχο την εικαστική αποτύπωση, συναντήθηκαν και κατά κάποιον τρόπο ενσωματώθηκαν με τη σειρά τους στο ιστορικό αφήγημα της έκθεσης.
Και είναι εμφανές ότι τα περισσότερα έργα της έκθεσης, φέρουν πράγματι ένα σημαντικό προσωπικό βάρος. Είναι οι ιστορίες των γονιών, των θείων και των παππούδων των συμμετεχόντων εικαστικών. Είναι τα ίχνη των αναγνωσμάτων και των μουσικών ακουσμάτων, των σχολικών εορτών και των βροχερών παρελάσεων, είναι το έμψυχο απόθεμα και η ακριβή σκευή των ανεξίτηλων παιδικών αναμνήσεων που αθέατα εισχωρούν στη δεύτερη και την τρίτη διάσταση κάθε έργου.
Στην έκθεση συμμετέχουν οι εικαστικοί:
Γιάννης Αδαμάκης, Χριστίνα Αθανασούλα-Μαντζαβίνου, Χριστίνα Ακτίδη, Χρήστος Αλατσάκης, Νεκτάριος Αποσπόρης, Άννα Αχιλλέως, Κάτια Βαρβάκη, Μαριλίτσα Βλαχάκη, Ειρήνη Βογιατζή, Κική Βουλγαρέλη, Μαίρη Γαλάνη-Κρητικού, Μαρία Γέρουλα, Σάββας Γεωργιάδης, Μαρία Γιαννακάκη, Στρατηγούλα Γιαννικοπoύλου, Στέφανος Δασκαλάκης, Δικαία Δεσποτάκη, Μαρία Διακοδημητρίου, Φραγκίσκος Δουκάκης, Αποστόλης Ιτσκούδης, Κατερίνα Ιωαννίδη, Σταυρούλα Καζιάλε, Σοφία Καλογεροπούλου, Μηνάς Καμπιτάκης, Βασίλης Καρακατσάνης, Νίκος Κιτμερίδης, Σοφία Ρόζα Κοσμίδου, Βαγγέλης Κύρης, Βασίλης Λιαούρης, Γιώργος Λουλούδης, Τάσος Μαντζαβίνος, Λυδία Μαργαρώνη, Μηνάς Μαυρικάκης, Στέλλα Μελετοπούλου, Μάνος Μπατζόλης, Γιάννης Μπεκιάρης, Γεωργία Μπλιάτσου, Ρούλη Μπούα, Μίλτος Παντελιάς, Γεύσω Παπαδάκη, Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, Χριστίνα Παρασκευοπούλου, Παναγιώτης Πασάντας, Λίζα Πενθερουδάκη, Στέλιος Πετρουλάκης, Γιώργος Σαλταφέρος, Παύλος Σάμιος, Χρήστος Σανταμούρης, Ιφιγένεια Σδούκου, Βασίλης Σούλης, Χρήστος Στανίσης, Μαρίνα Στελλάτου, Κωνσταντίνα Τζαβιδοπούλου, Βάσω Τρίγκα, Κλαίρη Τσαλουχίδη-Χατζημηνά, Ελευθερία Τσέικο, Κατερίνα Τσεμπελή, Βιργινία Φιλιππούση, Πάβλος Χαμπίδης, Μανώλης Χάρος, Αθηνά Χατζή, Άρτεμις Χατζηγιαννάκη, Αναστασία Χατζίρη, Νικόλας Χριστοφοράκης, Αριστείδης Χρυσανθόπουλος.
Τα κείμενα καταλόγου υπογράφουν οι: Αριστέα Τ. Πλεύρη, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού-Εθελοντισμού και Μνημείων Δήμου Ηρακλείου Κρήτης,
Λίζα Πενθερουδάκη, Εικαστικός-Πρόεδρος ΔΣ ΑΜΚΕ ΦΕΡΜΕΛΗ,
Δρ. Λάζαρος Ριζόπουλος, Διδάσκων Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Νίκος Βατόπουλος, δημοσιογράφος και Ίρις Κρητικού, ιστορικός τέχνης.
Τον σχεδιασμό της ταυτότητας και της έκδοσης έχει ο Ανδρέας Γεωργιάδης.
Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της έκθεσης έχει η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΟΦΙΛΙΑ.
Χορηγός Αερομεταφορών: AEGEAN Airlines
Χορηγοί: ΔΕΠΑΝΑΛ Α.Ε. – Marina Cafe -Restaurant Heraklion, Minoan Lines, Praktiker, DOM Boutique Hotel, Marin Dream Hotel, Atrion Hotel, TTS, Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, Κύβος The Copy Shop.
Ώρες λειτουργίας έκθεσης:
Δευτέρα – Παρασκευή: 09:00 – 14:00 & 17:00 – 21:00
Σάββατο 09:00 – 14:00
Κυριακή 10:00- 14:00
Είσοδος ελεύθερη για το κοινό με όλα τα προβλεπόμενα υγειονομικά μέτρα.