Το διάσημο μουσείο Guggenheim, στο Μπιλμπάο, γιορτάζει φέτος τα 25α γενέθλιά του!

Πώς η βούληση των αρχών μιας πόλης, ένας αρχιτέκτονας και ένα..σύνολο από καμπύλες οδήγησαν στο να αλλάξει το Μπιλμπάο και να εξελιχθεί σε κέντρο προσέλκυσης των φίλων της τέχνης από όλο τον κόσμο.

Το διάσημο μουσείο Guggenheim, στο Μπιλμπάο, γιορτάζει φέτος τα 25α γενέθλιά του με αριθμούς ρεκόρ: ένα εκατομμύριο επισκέπτες ετησίως. Δεν προσπερνάς εύκολα αυτούς τους αριθμούς. Το μουσείο – κόσμημα συγκαταλέγεται πλέον ανάμεσα στους σημαντικότερους κόμβους της σύγχρονης τέχνης, φιλοξενώντας έργα καλλιτεχνών που ο καθένας μας ονειρεύεται να απολαύσει. Σπουδαία έργα, όπως  του Τζιακομέτι, του Πόλοκ, του Γουόρχολ, αλλά και πολλών Ισπανών καλλιτεχνών βρίσκονται στο μουσείο, το οποίο στην γλώσσα του καλλιτεχνικού κόσμου αποκαλείται “Το φαινόμενο Guggenheim”.

Τη δεκαετία του 1900, ο σίδηρος χαμηλής περιεκτικότητας σε φώσφορο που εξορυσσόταν από τους κοντινούς λόφους και μεταφερόταν μέσω του ποταμού Νερβιόν, έκανε το Μπιλμπάο βιομηχανική δύναμη. Στα τέλη του 19ου αιώνα, η πόλη προμήθευε τη Βρετανία με τα δύο τρίτα του σιδηρομεταλλεύματός της, και στις δεκαετίες που ακολούθησαν παρείχε το ένα πέμπτο του παγκόσμιου χάλυβα.

Αλλά στα τέλη του 20ού αιώνα, η παρακμή είχε αρχίσει και η εικόνα του Μπιλμπάο ήταν μια εικόνα βιομηχανικών ερειπίων και ρύπανσης, ενώ η πόλη και η γύρω περιοχή είχαν γίνει συχνός στόχος τρομοκρατικών επιθέσεων από τη βασκική οργάνωση ΕΤΑ. Ο Βάσκος συγγραφέας Jon Juaristi την περιέγραψε ως “τη λιγότερο φιλόξενη πόλη σε ολόκληρη την Ισπανία”.

Ο Tόμας Κρενς ήταν διευθυντής του Ιδρύματος Solomon R. Guggenheim στη Νέα Υόρκη. Το ίδρυμα ενδιαφερόταν να επεκταθεί στο εξωτερικό και μετά την αποτυχία μιας προσπάθειας να δημιουργηθεί κάτι νέο τη Βενετία, βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα του Μπιλμπάο. “Βάσκοι αξιωματούχοι με πλησίασαν και με ρώτησαν αν υπήρχε κάποιος τρόπος για να αλλάξουν την εσφαλμένη αντίληψη του κόσμου ότι η πόλη τους φημίζεται μόνο για την…τρομοκρατία και το χαντμπολ.  ότι φημίζονται μόνο για την τρομοκρατία και το χάντμπολ Jai alai. Τους είπα ότι έπρεπε να χτίσουν το μεγαλύτερο κτίριο του αιώνα”. ‘Ετσι, η μεγάλη, ανατρεπτική για την εικόνα της πόλης, απόφαση ελήφθη και ο σχεδιασμός ανατέθηκε στον Καναδό αρχιτέκτονα Φράνκ Γκέρι , ο οποίος θέλησε να τοποθετήσει το μουσείο στην όχθη του ποταμού Νερβιόν. Κι έτσι το Μπιλμπάο έγινε ξαφνικά μια πόλη που την απολαμβάνεις, από το ιστορικό κέντρο με τα στενά δρομάκια ως τις γειτονιές με τα μοντέρνα κτίρια. .

Από την αρχή, το έργο Guggenheim Bilbao αντιμετώπισε επικρίσεις, κυρίως λόγω του κόστους – 100 εκατομμύρια δολάρια μόνο για το κτίριο – το οποίο πληρώθηκε από τις τοπικές αρχές. Για το Ίδρυμα Guggenheim, το οποίο απλώς δάνειζε το όνομά του και τα έργα τέχνης του, το ρίσκο ήταν σημαντικά μικρότερο. Αλλά το ρίσκο απέδωσε καρπούς

Το κτίριο χαρακτηρίζεται από ποικιλία σχημάτων και καμπύλων και κύρια υλικά κατασκευής είναι η πέτρα, το γυαλί και το τιτάνιο. Η νέα, εντυπωσιακή δομή του μουσείου προσέλκυσε τεράστιο αριθμό τουριστών. Πολλά από τα έσοδα διατέθηκαν για την ανάπλαση της παραποτάμιας ζώνης της πόλης και νέα “έξυπνα” μπαρ, καφετέριες και άλλες επιχειρήσεις, πολλές από αυτές υψηλής τεχνολογίας, ξεφύτρωσαν από τη μια στιγμή στην άλλη. Σήμερα υπάρχουν έξι εστιατόρια βραβευμένα με αστέρια Μισελέν σε μια πόλη με πληθυσμό μόλις 350.000 κατοίκων.

Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο εντυπωσιακός σχεδιασμός του μουσείου υπονομεύει το ρόλο του ως χώρου φιλοξενίας της τέχνης. Ο κριτικός Φόστερ δήλωσε ότι ο αρχιτέκτονας Γκέρι “έδωσε στον κόσμο πάρα πολλά από αυτά που θέλουν, έναν μεγαλειώδη χώρο που κατακλύζει τον θεατή”.

Με 25 εκατομμύρια ανθρώπους να έχουν επισκεφθεί το μουσείο από τότε που άνοιξε το 1997, η τοπική κυβέρνηση του Μπιλμπάο και οι κάτοικοί του δεν φαίνεται να παραπονιούνται, ακόμη και όταν είναι το κτίριο και όχι η τέχνη που τους προσελκύει.

 

Φρανκ Γκέρι: Ο μάγος της καμπύλης
Γεννημένος το 1929 στον Καναδά, ο Αμερικανός Φρανκ Γκέρι θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Ανάμεσα στα πιο εμβληματικά κτίρια που έχει σχεδιάσει κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης καριέρας του περιλαμβάνονται το Mουσείο Guggenheim στο Μπιλμπάο, το «λυγερό» «Dancing Ηouse» στην Πράγα (το οποίο παραπέμπει σε ένα ζευγάρι που χορεύει), το Μέγαρο Μουσικής Walt Disney στο Λος Αντζελες, το παιγνιώδες και πολύχρωμο Μουσείο Βιοποικιλότητας στον Παναμά, το φουτουριστικό Μουσείο Louis Vuitton στο Παρίσι, το Weisman Art Museum στη Μινεάπολη και το Experience Music Project στο Σιάτλ. Σήμερα, στα 89 του χρόνια, ο Γκέρι (τιμημένος μεταξύ άλλων και με το βραβείο Πρίτσκερ, το «Νομπέλ της αρχιτεκτονικής») εξακολουθεί να εργάζεται ακούραστα, υπογράφοντας μεταξύ άλλων τα νέα γραφεία του Facebook στην Καλιφόρνια.