Τι θα συμβεί ή τι θα μπορούσε να προκύψει από το προσεχές Συνέδριο Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και σε σχέση με το διεθνές περιβάλλον
Στο Πεκίνο, ο Σι Τζινπίνγκ προεδρεύει από σήμερα σε μια από τις μεγαλύτερες παραστάσεις πολιτικού θεάτρου της χώρας του και μετά το πέρας του συνεδρίου σε πέντε ημέρες θα επισφραγίσει έναν από καιρό προγραμματισμένο πολιτικό θρίαμβο, εδραιώνοντας την εξουσία του και παρατείνοντας την κυριαρχία του.
Το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα είναι έτοιμο να παραδώσει επίσημα στον Σι άλλα πέντε χρόνια ως αρχηγός του κόμματος, και επομένως ηγέτης της χώρας, σε μια σύνοδο κορυφής που θα μετακινήσει επίσης τους συμμάχους του σε ρόλους-κλειδιά και θα αναβαθμίσει το κύρος των γραπτών του για την εξουσία και την κυβέρνηση.
Το 20ό συνέδριο του κόμματος -εκτός από μια πρωτοφανή ανατροπή της τελευταίας στιγμής – θα τον ανακηρύξει ως τον πιο ισχυρό άνθρωπο στην Κίνα μετά τον Μάο Τσετούνγκ και πιθανότατα θα κατοχυρώσει τον ίδιο και την προσωπική του ιδεολογία στο καταστατικό του κόμματος.
Το φαινόμενο αυτό δεν είναι καθόλου ευχάριστο. Μετά το θάνατο του Μάο, η κινεζική ελίτ ορκίστηκε να μην επιτρέψει ποτέ ξανά μια τέτοια συγκέντρωση εξουσίας και προς αυτή την κατεύθυνση δημιούργησε ένα ανεπίσημο σύστημα συλλογικής ηγεσίας, περιορισμών θητείας και ηλικίας συνταξιοδότησης για τα υψηλά αξιώματα. Αυτό διευκόλυνε τις ομαλές μεταβιβάσεις εξουσίας – μέχρι που ανέλαβε ο Σι και σάρωσε αυτούς τους κανόνες.
Xi Xinping with his father Xi Zhongxun and brother Xi Yuanping
Πρόκειται για τον γιο ενός αντιπροέδρου, από τους απογόνους των “κόκκινων πριγκίπων” της κομμουνιστικής ελίτ, του οποίου η χρυσοποίκιλτη παιδική του ηλικία ανατράπηκε από την πτώση του πατέρα του και στη συνέχεια από τη βίαιη αναταραχή της Πολιτιστικής Επανάστασης.
Καθώς προσπαθούσε να αναρριχηθεί προς την απόλυτη εξουσία, πολλοί στην Κίνα και όχι μόνο, ήλπιζαν ότι ο Σι είχε κληρονομήσει κάποιες από τις σχετικά φιλελεύθερες αντιλήψεις του πατέρα του και ότι οι οδυνηρές εμπειρίες των πρώτων χρόνων του θα μπορούσαν να τον έχουν εμβολιάσει και να τον καταστήσουν ανθεκτικό απέναντι στον ολοκληρωτισμό.
Αντ’ αυτού, το πρώιμο χάος φαίνεται να του έχει ενσταλάξει μια ακατανίκητη επιθυμία για σταθερότητα και έλεγχο πάνω απ’ όλα, μαζί με την ακλόνητη πεποίθηση ότι είναι ο καλύτερος άνθρωπος για να προσφέρει όλο αυτό το αξιακό σύστημα στο σύνολο της Κίνας, του κινεζικού λαού.
Στα 10 χρόνια της ηγεσίας του έχει αυξήσει την προσωπική του επιρροή στο Κομμουνιστικό Κόμμα και κατ’ επέκτασιν την επιρροή του κόμματος στη χώρα. Εξαφάνισε αντιπάλους και εχθρούς μέσω εκκαθαρίσεων κατά της διαφθοράς και κατέστειλε τις όποιες διαφωνίες της βάσης με αυστηρότερη λογοκρισία και επιτήρηση.
Το Χονγκ Κονγκ, που κάποτε αποτελούσε ορμητήριο για τους επικριτές του Πεκίνου, έχει χάσει τις δημοκρατικές ελευθερίες του λόγου και της συνάθροισης, αφού ο Σι έθεσε τέρμα στο ημιαυτόνομο καθεστώς του.
Στο Xinjiang επί των ημερών του, οι αρχές δημιούργησαν ένα τεράστιο δίκτυο στρατοπέδων εγκλεισμού, με επ’ αόριστον κράτηση, βασανιστήρια και άλλες καταχρήσεις που σύμφωνα με τον ΟΗΕ μπορεί να ισοδυναμούν με “εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας”.
Αυτή η εβδομάδα είναι η στιγμή που θα εδραιώσει τον έλεγχό του σε ολόκληρη την Κίνα. Περισσότεροι από 2.000 αντιπρόσωποι στη συνάντηση θα εκπροσωπήσουν σχεδόν 100 εκατομμύρια μέλη του κόμματος και θα λάβουν επίσημα αποφάσεις σχετικά με το προσωπικό και τα σχέδια για την επόμενη μισή δεκαετία.
Στην πραγματικότητα οι αντιπρόσωποι έχουν επιλεγεί για να σφραγίσουν τη νέα θητεία του Σι και να επικυρώσουν μια ατζέντα και μια νέα ανώτερη ηγετική ομάδα ύστερα από μήνες παρασκηνιακών διεργασιών.
Η κυβέρνηση έχει αποκλείσει το Πεκίνο και ήδη έχει συλλάβει αντιφρονούντες προκειμένου να αποτρέψει να διαταραχθούν έστω και για λίγο οι προσεκτικά “χορογραφημένες” συναντήσεις, αν και ένας μοναχικός διαδηλωτής κατάφερε για λίγο να αψηφήσει τους ελέγχους ασφαλείας, να βάλει φωτιά σε μια γέφυρα και να κρεμάσει πανό διαμαρτυρίας.
Ακόμη και αν το αποτέλεσμα του συνεδρίου είναι σχεδόν δεδομένο, η επίδειξη δύναμης και η προσποίηση ενότητας είναι πολιτικά ζωτικής σημασίας για τον Σι και το κόμμα που ελέγχει.
“Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το συνέδριο είναι κυρίως θέατρο, αλλά δεν είναι μόνο θέατρο, και είναι τρομερά σημαντικό”, δήλωσε η Χόλι Σνέιπ, ειδική στην κινεζική πολιτική στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης. “Περιλαμβάνει έναν τεράστιο όγκο συντονισμένου ελέγχου. Ακόμα και ένας ισχυρός ηγέτης πρέπει να συγκεντρώσει “συναίνεση” (είτε αυτή εκτελείται είτε είναι πραγματική συμφωνία) μέσα στο κόμμα. Αυτή είναι η στιγμή κατά την οποία αυτή η “συναίνεση” – και επομένως η “νομιμότητα” του ηγέτη στο εσωτερικό του κόμματος – επιβεβαιώνεται και ανακοινώνεται δημοσίως”.
Η εβδομάδα δεν θα είναι μόνο μια επιβεβαίωση της συνέχισης της διακυβέρνησης του Σι, θα είναι επίσης η στιγμή που ο ηγέτης θα εκθέσει το όραμά του για το μέλλον της Κίνας.
Μια ομιλία κατά την έναρξη του συνεδρίου και μια “έκθεση εργασίας” που θα παρουσιαστεί στο τέλος – που καλύπτει επισήμως όλες τις προσπάθειες του Κομμουνιστικού Κόμματος για τα τελευταία πέντε χρόνια και τα σχέδια για την επόμενη μισή δεκαετία – θα δώσουν ζωτική εικόνα για το πού ελπίζει να οδηγήσει τη χώρα την οποίαν ελέγχει πλέον τόσο αυστηρά.
Ένα από τα θέματά του τα τελευταία χρόνια ήταν η “μεγάλη αναζωογόνηση” της Κίνας. Στο πλαίσιο αυτό είναι πιθανό να προσφέρει περαιτέρω προσπάθειες για το περιβάλλον, ειδικότερα προς την κατεύθυνση μιας ισόρροπης αγροτικής ανάπτυξης, ίσως δε μια οικονομική στροφή μακριά από την ανάπτυξη της ακίνητης περιουσίας και την τεχνολογική πρόοδο.
Στο ίδιο πλαίσιο επίσης θα μπορούσε να τοποθετηθεί μια περισσότερο επιθετική προσέγγιση στη διεθνή σκηνή, συμπεριλαμβανομένου του απότομου τερματισμού της περιορισμένης αυτονομίας του Χονγκ Κονγκ, της στρατιωτικοποίησης της Θάλασσας της Νότιας Κίνας και της απροκάλυπτης απειλής της Ταϊβάν. Στο δημοκρατικά διοικούμενο νησί, αυξάνονται οι φόβοι ότι το Πεκίνο μπορεί να εξετάζει το ενδεχόμενο να υπαναχωρήσει από μια μακροπρόθεσμη δέσμευση για “ειρηνική επανένωση”.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον βρετανικό Guardian