Υπάρχουν πολλές θέσεις εργασίας που δεν θα αντικατασταθούν από την Τεχνητή Νοημοσύνη
Εν μέσω της συζήτησης για την αντικατάσταση των εργαζομένων από την τεχνητή νοημοσύνη, οι ειδικοί λένε ότι υπάρχουν ορισμένες θέσεις εργασίας που δεν θα αναλάβουν οι υπολογιστές.
Aπό την αρχή της βιομηχανικής επανάστασης, υπήρχαν απειλές ότι οι νέες μηχανές – από τους μηχανοποιημένους αργαλειούς μέχρι τα μικροτσίπ – θα σφετερίζονταν τις ανθρώπινες θέσεις εργασίας. Ως επί το πλείστον, οι άνθρωποι έχουν επικρατήσει. Τώρα, λένε ορισμένοι ειδικοί, με την πανταχού παρούσα τεχνητή νοημοσύνη στον ορίζοντα, η απειλή γίνεται πραγματικότητα: τα ρομπότ έρχονται πραγματικά να αναλάβουν κάποιες δουλειές.
Με βάση μια έκθεση της Goldman Sachs, τον Μάρτιο του 2023, η τεχνητή νοημοσύνη είναι ικανή να παράγει περιεχόμενο και θα μπορούσε να κάνει το ένα τέταρτο όλων των εργασιών που σήμερα κάνουν οι άνθρωποι. Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ, σημειώνεται στην έκθεση, 300 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να χαθούν από την αυτοματοποίηση και την τεχνητή νοημοσύνη. Και αυτό θα μπορούσε να είναι τρομερό, λέει ο Martin Ford, συγγραφέας του βιβλίου Rule of the Robots: How Artificial Intelligence Will Transform Everything.
“Δεν είναι μόνο ότι αυτό θα συμβεί σε μεμονωμένα άτομα, αλλά θα μπορούσε να είναι αρκετά συστημικό”, δηλώνει ο συγγραφέας. “Θα μπορούσε να συμβεί σε πολλούς ανθρώπους, ενδεχομένως αρκετά ξαφνικά, ενδεχομένως σε όλους ταυτόχρονα. Και αυτό θα έχει επιπτώσεις όχι μόνο για τα άτομα αυτά, αλλά για ολόκληρη την οικονομία”.
Ευτυχώς τα νέα δεν είναι μόνο άσχημα. Υπάρχουν και καλά νέα. Οι εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι υπάρχουν ακόμη πράγματα για τα οποία η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ικανή – εργασίες που απαιτούν σαφώς ανθρώπινες ιδιότητες, όπως η συναισθηματική νοημοσύνη και η σκέψη εκτός πλαισίου. Και η μετακίνηση σε ρόλους που εστιάζουν σε αυτές τις δεξιότητες θα μπορούσε να βοηθήσει να μειωθούν οι πιθανότητες αντικατάστασης από τα ρομπότ.
“Νομίζω ότι υπάρχουν γενικά τρεις κατηγορίες που θα είναι σχετικά μονωμένες στο άμεσο μέλλον”, λέει ο Ford. “Η πρώτη θα ήταν οι θέσεις εργασίας που είναι πραγματικά δημιουργικές: δεν κάνετε τυποποιημένες εργασίες, αλλά πραγματικά σκέφτεστε νέες ιδέες και χτίζετε κάτι καινούργιο”.
Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι όλες οι θέσεις εργασίας που θεωρούνται “δημιουργικές” είναι ασφαλείς. Βασικοί αλγόριθμοι μπορούν να κατευθύνουν ένα ρομπότ να αναλύσει εκατομμύρια εικόνες, επιτρέποντας στην τεχνητή νοημοσύνη να κατακτήσει την αισθητική άμεσα. Αλλά υπάρχει κάποια ασφάλεια σε άλλα είδη δημιουργικότητας, λέει ο Ford: “στην επιστήμη, την ιατρική και τη νομική … άνθρωποι των οποίων η δουλειά είναι να επινοούν μια νέα νομική στρατηγική ή επιχειρηματική στρατηγική. Νομίζω ότι εκεί θα συνεχίσει να υπάρχει θέση για τους ανθρώπους”.
Η δεύτερη απομονωμένη κατηγορία, συνεχίζει, είναι οι θέσεις εργασίας που απαιτούν εξελιγμένες διαπροσωπικές σχέσεις. Επισημαίνει τις νοσοκόμες, τους συμβούλους επιχειρήσεων και τους δημοσιογράφους – ερευνητές. Πρόκειται για δουλειές, λέει, “όπου χρειάζεται πολύ βαθιά κατανόηση των ανθρώπων. Νομίζω ότι θα περάσει πολύς καιρός προτού η τεχνητή νοημοσύνη αποκτήσει την ικανότητα να αλληλεπιδρά με τρόπους που πραγματικά δημιουργούν σχέσεις”.
Η τρίτη ασφαλής ζώνη, λέει ο Ford, “είναι οι θέσεις εργασίας που απαιτούν πραγματικά μεγάλη κινητικότητα και επιδεξιότητα και ικανότητα επίλυσης προβλημάτων σε απρόβλεπτα περιβάλλοντα”. Πολλές εμπορικές θέσεις εργασίας – σκεφτείτε ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, συγκολλητές και τα παρόμοια – εμπίπτουν σε αυτή την ομπρέλα. “Είναι τα είδη των θέσεων εργασίας όπου αντιμετωπίζεις συνεχώς νέες καταστάσεις”, προσθέτει. “Είναι ίσως οι πιο δύσκολες από οτιδήποτε άλλο που μπορεί να αυτοματοποιηθεί. Για να αυτοματοποιήσετε τέτοιες δουλειές, θα χρειαζόσασταν ένα ρομπότ επιστημονικής φαντασίας. Θα χρειαζόσασταν τον C-3PO του Star Wars”.
Ενώ οι άνθρωποι θα παραμείνουν πιθανότατα σε θέσεις εργασίας που εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες, αυτό δεν σημαίνει ότι τα επαγγέλματα αυτά είναι εντελώς απομονωμένα από την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης. Στην πραγματικότητα, λέει η Joanne Song McLaughlin, αναπληρώτρια καθηγήτρια οικονομικών της εργασίας στο Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο των ΗΠΑ, οι περισσότερες θέσεις εργασίας, ανεξαρτήτως κλάδου, έχουν πτυχές που είναι πιθανό να αυτοματοποιηθούν από την τεχνολογία.
“Σε πολλές περιπτώσεις, δεν υπάρχει άμεση απειλή για τις θέσεις εργασίας”, λέει η ίδια, “αλλά τα καθήκοντα θα αλλάξουν”. Οι ανθρώπινες θέσεις εργασίας θα επικεντρωθούν περισσότερο στις διαπροσωπικές δεξιότητες, συνεχίζει η Song McLaughlin. “Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς ότι, για παράδειγμα, η τεχνητή νοημοσύνη θα ανιχνεύει καρκίνους πολύ καλύτερα από ό,τι θα μπορούσαν οι άνθρωποι. Στο μέλλον, υποθέτω ότι οι γιατροί θα χρησιμοποιούν αυτή τη νέα τεχνολογία. Αλλά δεν νομίζω ότι θα αντικατασταθεί ολόκληρος ο ρόλος του γιατρού”.