Γράφει ο Θάνος Οικονομόπουλος
Το είπε υποτιμητικά, σχεδόν καταγγελτικά ο κ. Τσίπρας, αλλά δίκιο είχε: «Ο πρωθυπουργός στη συνάντησή του με τον Ερντογάν εξασφάλισε απλώς ένα θερινό μορατόριουμ με την Τουρκία…». Πράγματι, αυτό εξασφάλισε (και δεν είναι λίγο -θυμηθείτε το περσινό καλοκαίρι), κερδίζει χρόνο, εκμεταλλεύεται τις συγκυρίες, ελπίζει σε θετικές επόμενες…
Ο κ. Μητσοτάκης ασκεί πολιτική ως υπεύθυνος πρωθυπουργός. Ο κ. Τσίπρας πασχίζει να ασκήσει αντιπολίτευση… «ό,τι να ’ναι», για να δείξει ότι είναι κι αυτός «στη σκηνή». Και το κάνει με το γνωστό του ύφος («απλώς, πέταξε το τενεκεδάκι πιο κάτω…»), επιπόλαια, με άγχος, με φθηνή, και άρα μη πειστική, εντυπωσιοθηρία.
Στηρίζει, λέει, την προσφυγή στη Χάγη, αλλά με τήρηση των «εθνικών κόκκινων γραμμών» και με μόνο θέμα τις θαλάσσιες ζώνες, ενώ ξέρει πως η Τουρκία επιμένει για παραπομπή εφ’ όλων των διαφορών (αποστρατικοποίηση νησιών, γκρίζες ζώνες κ.λπ.), που καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να αποδεχθεί! Και ξέρει, επίσης, ότι για παραπομπή στη Χάγη απαιτείται «συνυποσχετικό»! Στηρίζει, δηλαδή, κάτι που (επί του παρόντος) μοιάζει ουτοπικό. Χάγη χωρίς «συμβιβασμούς» δεν γίνεται. Το γνωρίζει, αλλά… λέει!
Η ελληνική πλευρά πήγε σε αυτή την ελληνοτουρκική συνάντηση κορυφής έχοντας βάλλει τον πήχη χαμηλά. Γνωρίζει ότι ο Ερντογάν δεν έχει αλλάξει στρατηγική. Οι «χειρονομίες καλής θέληση», στις οποίες επιδίδεται, είναι απλώς… προσαρμογή στα νέα δεδομένα, μετά την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο αλλά και τις εξελίξεις μέσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι νέες συγκυρίες τον υποχρεώνουν σε μια αναδίπλωση «και βλέπουμε…». Δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τα σχέδιά του στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και τον ευρύτερο βαλκανικό χώρο.
Ο «σουλτάνος», πάντα απρόβλεπτος και αναξιόπιστος ακόμη και για τους πλέον στενούς συμμάχους του, ξέρει πως τώρα οι συνθήκες και οι ισορροπίες τον έχουν ρίξει στο καναβάτσο. Περιμένει, ελίσσεται όπως μπορεί, αλλάζει προσωπείο, μοιάζει διαλλακτικός και ελπίζει σε αλλαγή των συγκυριών που θα του επιτρέψουν να αισθανθεί κάπως πιο ισχυρός, για να ξαναρχίσει τα δικά του! Ακόμη και αυτοί που είναι ευνοϊκά (και συμφεροντολογικά…) διακείμενοι απέναντί του, δεν τον εμπιστεύονται και τον πλησιάζουν κουμπωμένοι…
Όσο γι’ αυτά τα «έσπασε ο πάγος», στη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν επικράτησε «πολύ καλό κλίμα» και «συμφωνήσαμε να αφήσουμε πίσω μας την ένταση του 2020» έχουν την αξία τους από την άποψη ότι δεν υπήρξε «φιάσκο» (και δεν μπορούσε να υπάρξει στο πλαίσιο και υπό τις συνθήκες που έγινε η συνάντηση)… Είναι, επίσης, αναμφίβολα θετικό ότι, αν δεν συμβεί κάποια δραματική αλλαγή, θα περάσουμε ένα (κρίσιμο τουριστικά και οικονομικά) καλοκαίρι ήρεμο. Αλλά μέχρις εδώ…
Φυσικά και είναι απολύτως αναγκαίο να διατηρείται ένας συνεχής διάλογος και να αποφεύγονται οι κάθε είδους προκλήσεις και οξύνσεις. Βεβαίως και είναι χρήσιμο και εκτονωτικό να υπάρχουν συναντήσεις, και μάλιστα όχι «παρά τις διαφορές», αλλά ακριβώς «λόγω των διαφορών».
Αλλά εξίσου, αν όχι περισσότερο, κρίσιμο και επιβεβλημένο είναι να μην έχουμε αυταπάτες αναφορικά με τις πάγιες βλέψεις και διεκδικήσεις των Τούρκων.
Σήμερα, αν δείχνουν να αλλάζουν τακτική είναι εξαιτίας των πιέσεων και των συνθηκών, που δεν τους ευνοούν. Η στρατηγική τους στόχευση παραμένει. Και πρέπει να δοθεί η δέουσα σημασία στην επιμονή του Ερντογάν κατά τη συνάντησή του με τον Μητσοτάκη, ακόμη και τώρα που είναι με τα κάτω του, να απαιτεί διάλογο «χωρίς μεσολαβητές και πιέσεις», προφανώς αναφερόμενος στις παρεμβάσεις και τους όρους της ΕΕ, κάνοντας πως δεν ξέρει ότι η Ελλάδα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση !