Για την επέτειο μνήμης των 99 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ του 1982:

ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΜΕΝΗ ΣΜΥΡΝΗ

Ταινία – ντοκιμαντέρ με κύριο άξονα αναφοράς τις πληροφορίες που δίνουν τα λαϊκά τραγούδια της Σμύρνης. Περιλαμβάνεται πλούσιο οπτικό υλικό βασισμένο σε σπάνιες καρτ-ποστάλ και φωτογραφίες από την κοινωνική ζωή της Σμύρνης και ηχητικό υλικό από σμυρναίικα τραγούδια.

Το κείμενο της αφήγησης γράφτηκε με τη μορφή αλληλογραφίας ανάμεσα σε μια Σμυρνιά μοδίστρα κι έναν Ελλαδίτη φοιτητή που υπηρετεί στο στρατό, χωρίς να γνωρίζονται προσωπικά. Εκείνη γράφει για τη ζωή στη Σμύρνη και στέλνει σμυρναίικα τραγούδια. Παράλληλα αναφέρεται στον ξάδερφό της που είναι τραγουδιστής σε κομπανία και στη Μικρή Κυρία, στο αρχοντικό της οποίας ράβει. Εκείνος χαίρεται για όσα μαθαίνει από τη ζωή της σπουδαίας πολιτείας και σχολιάζει τα πολιτικοστρατιωτικά γεγονότα. Παρακολουθούμε την άφιξη του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, που τους φέρνει πιο κοντά εντούτοις δεν τους βοηθά να γνωριστούν. Την επομένη αυτός αναχωρεί για το μέτωπο και συνεχίζουν να αλληλογραφούν, μέχρι την κατάρρευση του μετώπου και την καταστροφή ενώ εκείνος συνεχίζει να γράφει γράμματα μέχρι και σήμερα μη θέλοντας να παραδεχτεί πως όλα τέλειωσαν.

Μέσα από την αφήγηση και το οπτικό υλικό παρουσιάζονται εικόνες από τα χρόνια της κοσμοπολίτικης ζωής στη Σμύρνη των αρχών του προηγούμενου αιώνα και από την καταστροφή της το 1922, πληροφορίες για την οικονομική ζωή του ελληνικού στοιχείου και τη συμβίωσή του με τις άλλες κοινότητες, για τη ζωή στις ελληνικές αστικές συνοικίες αλλά και τις φτωχικές γειτονιές, για τα στέκια εμπορίου και ψυχαγωγίας, για τις μεγάλες επαύλεις στις αριστοκρατικές συνοικίες, για τα δημόσια κτήρια, για τα σοκάκια της πόλης και για την κίνηση στην περίφημη προκυμαία της Σμύρνης.

Εμφανίζεται η Μικρασιάτισσα ποιήτρια και συγγραφέας Όλγα Βατίδου η οποία πρωτοεμφανίστηκε με δημοσιεύσεις σε περιοδικά της Σμύρνης το 1921, και διαβάζονται αποσπάσματα από τα βιβλία της, π.χ. «Από τη Δύση της Ανατολής στην Ανατολή της Δύσης», Αθήνα, 1974.

Σε όλη τη διάρκεια της εκπομπής ακούγονται παραδοσιακά μικρασιάτικα τραγούδια , κυρίως από αυθεντικές εκτελέσεις (1910-1930) και σε κινηματογραφημένες «ζωντανές» εκτελέσεις από Μικρασιάτες τραγουδιστές: «Τα παιδιά της γειτονιάς σου», «Μπαρμπαγιαννακάκης», «Εργάτης τιμημένος», «Αραμπάς περνάει», «Σμύρνη με τα περίχωρα», «Σμυρνιά καμωματού», «Καροτσέρη τράβα», «Η παραμάνα και ο βαρκάρης», κ.ά.  Παίζουν και τραγουδούν οι Μαθιός Μπαλαμπάνης, Γιάννης Σούλης, Μήτσος Λιάκος.

Επίσης, περιλαμβάνονται πλάνα αρχείου από την πυρπόληση της Σμύρνης και αναφορά σε ιστορικά έγγραφα. Περιέχονται δε λήψεις από περιοχές της Αθήνας που επιβιώνει το Μικρασιατικό στοιχείο.

Έτος παραγωγής: 1982

Ημερομηνία πρώτης προβολής: 21 Δεκεμβρίου 1982

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Διονύσης Γρηγοράτος

Το πρωτότυπο φιλμ 16mm, στο οποίο είναι αποτυπωμένο το ντοκιμαντέρ, συντηρήθηκε, ψηφιοποιήθηκε και αποκαταστάθηκε στα εργαστήρια του Αρχείου της ΕΡΤ με τον νέο εξοπλισμό και τις υποδομές που πλέον διαθέτει (film scanner, color correction).

Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr