Ένας προληπτικός τρόπος για την ανίχνευση του καρκίνου στα πρώτα του στάδια.
ΤΟΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟ του 2016, ο Γερμανοαμερικανός επιχειρηματίας Cyriac Roeding διάβασε σε περιοδικό ένα προφίλ του Sam Gambhir, ιατρού και καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. Στο άρθρο, ο Gambhir περιέγραφε πώς είχε αφιερώσει την καριέρα του στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου, μόνο και μόνο για έχασε τον έφηβο γιο του Milan από έναν εξαιρετικά επιθετικό όγκο στον εγκέφαλο το 2015.
Ο Γερμανοαμερικανός επιχειρηματίας Roeding, συνιδρυτής και πρώην διευθύνων σύμβουλος της εφαρμογής αγορών- app- Shopkick, εντυπωσιάστηκε από την ιστορία του Gambhir και του έστειλε email, ζητώντας του να συναντηθούν. Κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών, οι δύο τους ανέπτυξαν μεταξύ τους μια φιλία και ο Gambhir έγινε ο οδηγός του Roeding στον πολύπλοκο κόσμο της βιολογίας και της μηχανικής.
Μια μέρα, ο Sam Gambhir παρουσίασε τη δική του ιδέα – μια οδυνηρή ιδέα. “Ο Sam έκανε μια απλή, αλλά βαθιά ερώτηση”, θυμάται ο Roeding. “Είπε: ‘Τι θα γινόταν αν σταματούσαμε εντελώς να ψάχνουμε για τον καρκίνο; Τι θα γινόταν αν δεν ψάχναμε πια; Τι θα γινόταν αν, αντ’ αυτού, αναγκάζαμε τον καρκίνο να αποκαλυφθεί;”.
Με τον καρκίνο, ο χρόνος είναι ζωτικής σημασίας. Οσο πιο γρήγορα βρεθεί, τόσο περισσότερο θα ζήσει ο ασθενής. Η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου έχει γίνει βασικός στόχος στον τομέα της ογκολογίας. Δεκάδες εταιρείες ασχολούνται με την τεχνολογία της υγρής βιοψίας, η οποία σαρώνει δείγματα αίματος για θραύσματα DNA που αποβάλλονται από τα καρκινικά κύτταρα. Αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για τον Gambhir. Η οδυνηρή προσωπική του εμπειρία του επεσήμανε ότι το να περιμένει κανείς να μεγαλώσει ο καρκίνος αρκετά, ώστε να είναι ανιχνεύσιμος στην κυκλοφορία του αίματος δεν ωφελεί και δεν βοηθάει στο να βρεθεί εύκολα ο όγκος και κυρίως να βρεθεί που…κρύβεται. “Δεν μπορούμε να βασιστούμε σε σήματα του καρκίνου που η φύση δεν μας παρέχει ανά πάσα στιγμή”, είπε ο πατέρας του αδικοχαμένου γιου στον επιχειρηματία Roeding. “‘Ομως αν “bioengineer” ( από το “βιομηχανολογία”) το σήμα, τότε οι πρώιμοι όγκοι μπορούν να γίνουν σταθερά ορατοί”, συμπλήρωσε.
Αυτή ήταν η προϋπόθεση πίσω από την επιχείρηση Earli, που ο Roeding και ο Gambhir ξεκίνησαν μαζί τον Ιούνιο του 2018. Η νεοσύστατη επιχείρηση με έδρα την Καλιφόρνια έχει ήδη συγκεντρώσει 40 εκατομμύρια δολάρια από τους Andreessen Horowitz, Marc Benioff και Khosla Ventures
Η προσέγγιση της Earli ουσιαστικά αναγκάζει τον καρκίνο να αποκαλυφθεί. Το βιομηχανοποιημένο DNA εγχέεται στο σώμα. Όταν εισέλθει στα καρκινικά κύτταρα, τα αναγκάζει να παράγουν έναν συνθετικό βιοδείκτη που κανονικά δεν υπάρχει στον άνθρωπο – κάτι σαν το λεμονένιο, μια υγρή οργανική χημική ένωση, που βρίσκεται στη φλούδα των εσπεριδοειδών. Εάν οι επακόλουθες εξετάσεις αναπνοής ή αίματος βρουν ίχνη αυτού του βιοδείκτη, αυτό θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη καρκίνου.
Tο επόμενο βήμα είναι να διαπιστωθεί πού ακριβώς βρίσκεται ο καρκίνος στο σώμα. Μια ενέσιμη ένωση αναγκάζει τα καρκινικά κύτταρα να παράγουν ένα ένζυμο που στη συνέχεια καταβροχθίζει έναν ραδιενεργό ιχνηθέτη, καθιστώντας τον ορατό με γυμνό μάτι σε σάρωση. Ο εντοπισμός του καρκίνου τον καθιστά θεραπεύσιμο – οι γιατροί μπορούν να χρησιμοποιήσουν ακτινοβολία ακριβείας ή στοχευμένη χειρουργική επέμβαση για να τον αφαιρέσουν. H εταιρεία Earli σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει την ίδια προσέγγιση για τη στόχευση και τη θεραπεία του καρκίνου -να σκοτώσει τα κύτταρα αφού τα εντοπίσει- αν και αυτή η ιδέα βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.
Στόχος είναι h Earli να χρησιμοποιείται σε κάθε στάδιο της πρόληψης και της θεραπείας του καρκίνου: για διαγνωστική παρακολούθηση σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως οι καπνιστές- για προθεραπεία, για να διαπιστωθεί αν υπάρχει καρκίνος οπουδήποτε αλλού στο σώμα- κατά τη διάρκεια της θεραπείας, για να διευκολύνει τον εντοπισμό των όγκων από τους χειρουργούς- και μετά τη θεραπεία, για να ανιχνεύεται νωρίτερα τυχόν υποτροπιάζων καρκίνος.
“Η τεχνολογία της Earli “φαίνεται πολύ συναρπαστική”, λέει ο Shivan Sivakumar, ερευνητής στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος δεν συνδέεται με την εταιρεία. Υπάρχει “100 τοις εκατό” ανάγκη γι’ αυτήν, λέει – αλλά πρώτα θέλει να δει να γίνονται οι κατάλληλες κλινικές δοκιμές.
Οι δοκιμές αυτές ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2021 στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, μετά από επιτυχείς δοκιμές σε ποντίκια και σκύλους. Ο πρώτος άνθρωπος που συμμετείχε ήταν ο 84χρονος Τεντ Κάνινγκχαμ, ένας μηχανικός με καρκίνο του πνεύμονα σε προχωρημένο στάδιο – στόχος των δοκιμών είναι να δείξουν ότι η τεχνολογία είναι ασφαλής και ότι μπορεί να βρει τον καρκίνο σε ασθενείς που έχει ήδη επιβεβαιωθεί ότι έχουν καρκίνο. “Διαγνώστηκα αρκετά αργά με καρκίνο και αυτό ήταν για μένα το μεγαλύτερο πρόβλημα”, λέει ο Κάνινγκχαμ. “Αν κάποιος το έβρισκε πολύ νωρίς, θα έπρεπε να αποτελεί πλεονέκτημα για τους ανθρώπους που προσπαθούν να σε θεραπεύσουν”.
Ο Sam Gambhir, ο καθηγητής και πατέρας του παιδιού που χάθηκε στην εφηβεία του από επιθετικό καρκίνο του εγκεφάλου, δεν πρόλαβε να δει την ιδέα του σε δράση. Έξι μήνες μετά την ίδρυση της εταιρείας, διαγνώστηκε με καρκίνο που είχε ήδη εξαπλωθεί στον μυελό των οστών του. Πέθανε 16 μήνες αργότερα, τον Ιούλιο του 2020. “Για έναν άνθρωπο που πέρασε όλη του την καριέρα προσπαθώντας να αποτρέψει αυτό ακριβώς, είναι ειρωνία της τύχης”, λέει ο David Suhy, επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος της Earli. Ο Roeding και ο Suhy αισθάνονται την πίεση να κάνουν την προσέγγιση της εταιρείας Earli να λειτουργήσει. “Είμαστε εδώ για να μεταφέρουμε τη δάδα του Σαμ”, λέει ο Roeding. “Και πρέπει να κάνουμε αυτή την ιδέα να απογειωθεί”.
Το άρθρο δημοσιεύεται στο τεύχος Νοεμβρίου/Δεκεμβρίου 2022 του περιοδικού WIRED UK.
Μπορείτε επίσης να διαβάσετε ένα λίγο σχετικό με το θέμα άρθρο που αφορά την έγκαιρη διάγνωση περιπτώσεων καρκίνου σε άτομα που δεν έχουν εμφανή προβλήματα.