Kulturstadt Weimar και Eisenach, Bachs Geburtsstadt via Leipsig.
Γράφει η Εφη Αγραφιώτη
Liszt Haus- Marienstr. 17 Weimar
Ήταν περίπου εξήντα ετών ο Λιστ όταν εγκαταστάθηκε, καλοκαίρι, στο σπίτι αυτό στη Βαϊμάρη, στον επάνω όροφο. Έμεινε από το 1869 μέχρι το 1886. Το σπίτι ανήκε στον βασιλικό αρχικηπουρό της περιοχής του δάσους τoυ ποταμού Ilm. Εδώ δίδαξε πολλούς από τους επιφανείς του μαθητές.
Στο σπίτι φυλάσσονται όμορφα ντοκουμέντα της εκεί ζωής του, προσωπικά αντικείμενα όπως οι μαγκούρες που του ήταν απαραίτητες όταν πια γέρασε, το γραφείο όπου συνέθετε, ο καναπές, τα πιάνα του, ένα Bechstein με ουρά κι ένα όρθιο Rud Ibach, δυο πανέμορφα αναλόγια, εξαιρετικής ομορφιάς πίνακες ζωγραφικής στον τοίχο και πάμπολλα ακόμα..
Η Βαϊμάρη όμως ήταν συνυφασμένη με τη ζωή του Λιστ και εκ του γεγονότος ότι διετέλεσε διευθυντής στην όπερα της πόλης για χρόνια. Λίγο πριν από το 1848 ζούσε εκεί, συνέθετε, (μεταξύ άλλων πολλών έργων συνέθεσε τα Poèmes Symphoniques) συμμετείχε στην μουσική ζωή της πόλης. Αυτός υποστήριξε τον Βάγκνερ και τον Μπερλιόζ στο να γίνουν αποδεκτοί και να αγαπηθούν εκεί, διευθύνοντας συνθέσεις τους και μιλώντας φλογερά για αυτούς.
«Η Βαϊμάρη είναι η Αθήνα της Γερμανίας», έτσι με υποδέχτηκαν στην συναυλία μου. Γοητεύτηκα με το εμμέσως εκφραζόμενο κομπλιμέντο. Αναφέρονταν βέβαια στην συμβολική δύναμη και την επιρροή που άσκησε ο Βίλαντ, ο Σίλλερ και ο Γκαίτε μεταδίδοντας με τόση δύναμη την αξία της ελληνικής αρχαίας σκέψης, έτσι τουλάχιστον ευχαρίστησα για την φιλόφρονα υποδοχή.
Μια ώρα έξω από την Βαϊμάρη, βρίσκεται το πανέμορφο χωριό του Μπαχ. Στον σιδηροδρομικό σταθμό η πινακίδα γράφει Άιζεναχ, ο γενέθλιος τόπος του Ιωάννη Σεβαστιανού Μπαχ. Από τον 16 αιώνα η οικογένεια Μπαχ έβγαλε εξαιρετικούς, σεβαστούς μουσικούς, γνωστούς στην Θουριγγία. Η περίπτωση του Ιωάννη Σεβαστιανού είναι μοναδική. Ο Μεγάλος Κάντορας γεννήθηκε τριακόσια μέτρα πιο πέρα από το σπίτι-μουσείο. Η πλατεία μπροστά στο κτίριο φέρει το όνομά του.
Σήμερα, σε 600 τετραγωνικά έκταση έχει κανείς ευκαιρία να θαυμάσει την αισθητική του μουσείου Μπαχ, τα αντικείμενα ιστορικής σημασίας, τα αυτόγραφα και τα ντοκουμέντα, ενώ με τη χρήση της τεχνολογίας και από 14 σταθμούς του προγράμματος Composition Walkable έχουμε την ευκαιρία να ακούμε με όργανα εποχής τα έργα του και σε άλλη αίθουσα παρακολουθούμε ανάλυση μέτρο – μέτρο σπουδαίων συνθέσεων, οι φούγκες προτάσσονται μεταξύ όλων. Είναι πολύ σπουδαίο που το μουσείο υλοποιεί ειδικά προγράμματα εισαγωγής στη μουσική του Μπαχ για παιδάκια από 5 μέχρι 12 ετών, και ενσωματώνει στις σχολικές παρουσιάσεις της μουσικής του την ιστορία της Θουριγγίας.
Bachhaus – Eisenach
Ο Μπαχ πέθανε στη Λειψία το 1750. Έζησε σε πολλές πόλεις, όπως στο Ορντρουφ όπου πήγε για να σωθεί, παιδάκι ακόμα, από την πανώλη, στο Λύνεμπουργκ, πολύ πιο βόρεια και πολύ μακριά σε σχέση με το χωριό του, όπου όμως εκεί, δεκαπέντε ετών, μελέτησε την κατασκευή και τον ήχο των εκκλησιαστικών οργάνων, στη Βαϊμάρη, όπου επίσημα εργάστηκε ως προσληφθείς βιολονίστας από τον δούκα Γιόχαν Ερνστ. Μετά έζησε στο Αρνσταντ και στο Μυλχάουζεν, ξαναγύρισε στη Βαϊμάρη, αλλά ως αυλικός οργανίστας πλέον, με πλουσιοπάροχες αμοιβές. Μετά από παραμονή στο Κέτεν, ο Μπαχ εγκαταστάθηκε στη Λειψία, εμπορικό κέντρο τότε και πόλη που είχε ένα από τα σπουδαιότερα πανεπιστήμια της εποχής εκείνης.
Η Λειψία θεωρεί ακόμα σήμερα δικό της «θεό της μουσικής» τον Μπαχ και τον τιμά σε κάθε ευκαιρία. Μετά από εξετάσεις ο Μπαχ διορίστηκε ως Κάντορας της Σχολής του Αγ. Θωμά και Διευθυντής Εκκλησιαστικής Μουσικής σε 4 εκκλησίες. Στον Αγ. Πέτρο (Peterskirche), στη Νέα Εκκλησία (Neue Kirche), στον Αγ. Νικόλαο (Nikolaikirche) και στον Αγ. Θωμά (Thomaskirche), δουλεύοντας πολύ σκληρά. Την Μ. Παρασκευή του 1727,ο Μπαχ παρουσίασε τα Κατά Ματθαίον Πάθη BWV 244, προκαλώντας το θαυμασμό όλων.
Στις 28 Ιουλίου 1750, ημέρα Τρίτη, στις 8 και τέταρτο το βράδυ «γαλήνια και ειρηνικά, αναχώρησε από αυτή τη ζωή», όπως αναφέρουν κατά λέξη τα αρχεία της εποχής. Ο τάφος του παρέμενε άγνωστος για 150 χρόνια. Το 1894 αναγνωρίστηκε το φέρετρό του, μεταφέρθηκε στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη της Λειψίας. Η εκκλησία βομβαρδίστηκε κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο και το 1950 χτίστηκε ο τάφος του μέσα στην εκκλησία του Αγ.Θωμά, όντας σήμερα κυριολεκτικά τουριστικό αξιοθέατο.
Στη Λειψία μπορούμε επίσης να χαρούμε τα σπίτια του Βάγκνερ, του Φέλιξ και της Φάννυ Μέντελσον και του ζεύγους Σούμαν, όπου πραγματοποιούνται πολλές μουσικές εκδηλώσεις και φυλάσσονται σπουδαία ντοκουμέντα. Παντού στην πόλη υπάρχουν οδηγίες για να κατευθύνουν τους ξένους στα σπίτια των προσωπικοτήτων της Τέχνης και των διανοουμένων, καθώς και πολλά επιτοίχια.
Οικία Μέντελσον
Ένα ελάχιστο αφιέρωμα επιχείρησα, σε μια γεωγραφικά και πολιτιστικά γοητευτική μουσική περιοχή της Γερμανίας. Θα ήταν εξαιρετικά ελκυστικό για τους φιλόμουσους και για τους ασχολούμενους με τη μουσική ένα ταξίδι προς τα εκεί, όταν με το καλό μπορέσουμε να το οργανώσουμε.